A
Admin
Yönetici
Yönetici
Milli Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun dün gerçekleştirilen toplantısında üyeler, komisyona davet edilerek dinlenilmesini istedikleri kişi, kurum ve kuruluşlarla ilgili önerilerini dile getirdi. Partiler, önerilerini TBMM Başkanlığına yazılı olarak da sundu.
Yeni Yol Grubu TBMM Başkanlığı’na sunduğu yazıda, komisyon çalışmalarının “Örgütün Feshi ve Silahsızlandırılması Sürecinin Takibi: İdari Tedbirler ile Yasal Düzenleme”, “Hafıza, Tecrübe ve Birikim Aktarımları İçin Komisyonun Yapacağı Dinlemeler”, “Sürecin Anlatılması ve Toplumsallaşmasının Sağlanması” ve "Hukuk Devleti ve Demokratikleşme: İdari Tedbirler ile Yasal Düzenleme" başlıkları altında yapılması önerildi.
Komisyonun odak noktasının “PKK’nın örgütsel varlığına son vererek silah bırakacağını ifade ettiği süreçte örgütsel varlığın tamamen sona erdirilmesi” olduğu vurgulanan yazıda, “Bu itibarla bu sürecin kalıcı bir başarıya ulaşması için alınması gereken idari tedbirler ve ihtiyaç duyulacak yasal düzenlemelerin neler olacağı konusunda bir gündem başlığı açılmalıdır. Ayrıca sürecin nasıl ilerlediğine dair, güvenlik bürokrasisinden düzenli bilgi akışı, rapor ve gözlemlemeler ile sürecin gidişatı ve aksayan yönleri tespit edilerek alınması gereken tedbirlerin önerilmesi de bu gündem başlığı altında takip edilmelidir” ifadeleri yer aldı.
“Türkiye’nin şiddet ve çatışma süreçleri, hukuk, adalet ve demokrasi açıkları kapsamında bir hafızayı, yaşanmışlıkları, mağduriyetleri, bilgi ve birikimi komisyona ve kamuoyuna aktararak bir fikri zeminin alt yapısı oluşturulması hedeflenmelidir” denilen yazıda, “Bu kapsamda süreçlerde tecrübe ve deneyimleri olan devlet adamları ve bürokratlar ile süreçlerin mağduru olan kesimler, sivil toplum kuruluşları ve akademisyenler ile kanaat önderleri komisyona davet edilerek dinlenmeleri temin edilebileceği gibi bu kişilerden komisyonun çalışma usul ve esaslarına dair yönergenin 8. maddesine uygun olarak uzman/danışman olarak görevlendirilmeleri, belirlenecek konularda rapor ve mütalaa hazırlatılması, kamuoyunun süreçlere ve komisyon çalışmalarına dair kanaatlerinin ölçüm ve raporlanması, ele alınacak konularda komisyonun karar altına almayı düşündüğü alanlarda teknik çalışmalar yapmak şeklinde istifade edilebilir” ifadelerine yer verildi.
Yazıda, sürecin ülkedeki farklı toplumsal kesimler ile tüm yalınlığıyla paylaşılarak ortak akıl ve ortak vicdan doğrultusunda toplumsal uzlaşı ve desteğin sağlanması gerektiği belirtilerek, "Bu kapsamda ülkenin dinamik şehirlerinde toplantılar temin edilmesi, sembolik ziyaretlerin yapılması, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları ile düzenlenecek etkinliklerle sürecin doğru anlatılması ve toplumsal desteğin oluşturulması amaçlanmalıdır” denildi.
“TBMM, komisyonla ilgili bir iletişim birimi kurmalı”
Yazıda, TBMM Başkanlığının komisyon ile ilgili bir iletişim birimi kurması ve kamuoyunun komisyon ve süreç ile ilgili doğrudan ve etkili bir şekilde bilgilendirilmesinin sağlanması istendi. Siyasi partilerin ülke genelinde süreç ile ilgili yapacakları ortak programlarla da toplumsal bütünleşmenin sağlanmasının temin edilmesi gerektiği belirtildi.
Yazıda, şunlar kaydedildi:
“Ülkemizin kronik darbe sorunları, 40 yılı aşkın silah, şiddet ve çatışma ortamı beraberinde hukuk ve demokrasi alanında eksiklikler meydana getirmiş ve bu eksikliklerin bir kısmı da maalesef kalıcı hale gelmiştir. Bu kapsamda ülkemizde oluşan hukuk, adalet ve demokrasi açığı alanlarının tespit edilerek raporlaştırılması, ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmesi idari ve mevzuat açısından yapılması gereken işlerin tavsiye edilmesi komisyonun bir diğer gündem maddesi olmalıdır. Örgütün silahlı varlığına son vererek silahları bırakmasının kalıcı hale gelmesi ve bu sürece dair atılacak adımların toplumsal güven ile desteklenebilmesi hukuk, adalet ve demokratikleşme alanında atılacak adımlarla eşgüdümlüdür.”
Bu gündem başlıklarında istifade edilecek kişi, kurum ve kuruluşların sekiz ana başlıkta tasnif edilerek belirlendiği aktarılan raporda, “İlgili alanlarda belirtilen kişi ve kurumların ihtiyaca göre komisyona davet edilerek dinlenmeleri, komisyonun çalışma usul ve esaslarına dair yönergenin 8. maddesine uygun olarak uzman/danışman olarak görevlendirilmeleri, belirlenecek konularda rapor ve mütalaa hazırlatılması, kamuoyunun süreçlere ve komisyon çalışmalarına dair kanaatlerinin ölçüm ve raporlanması, ele alınacak konularda komisyonun karar altına almayı düşündüğü alanlarda teknik çalışmalar yapılması sureti ile istifadesi mümkün olacaktır” ifadelerine yer verildi.
Yazıda, komisyonda istifade edilecek kişi, kurum ve kuruluşlar şöyle sıralandı:
Türkiye’nin Çözüm Süreci Deneyimi, Bölgesel Bağlam: Siyasiler ve Bürokratlar: Abdullah Gül, Cemil Çiçek, Hikmet Çetin, Ahmet Davutoğlu, Adnan Boynukara, Beşir Atalay, Bülent Arınç, Cevat Öneş, Efkan Ala, Emre Taner, Işık Koşaner, Muhammet Dervişoğlu, Sadullah Ergin, Yalçın Akdoğan.
Bölgesel Bağlam: Prof. Dr. Ali Murat Yel, Doç. Dr. Eldar Hasanoğlu, Prof. Dr. Mahmut Erol, Prof. Dr. Murat Erdoğan, Naci Koru, Feridun Sinirlioğlu, Prof. Dr. Serhat Erkmen.
Örgütün Feshi, Silahsızlanma, Toplumsal Yaşama Uyum, Çatışma Çözümü Uzmanları: Dr. Alparslan Özerdem, Prof. Dr. Ayşe Betül Çelik, Prof. Dr. Bekir Biçer (Tarihsel bağlam), Dr. Cuma Çiçek, Doç. Dr. Esra Çuhadar, Dr. Esra Elmas, Fatih Ulusoy- Büyükelçi (Moro Arabulucu), Prof. Dr. Hamit Bozarslan, Hüseyin Oruç (Moro Arabulucu), İzzet Akyol, Kezban Hatemi, Prof. Dr. Mahmut Akpınar (Tarihsel bağlam), Prof. Dr. Mesut Yeğen, Prof. Dr. Tarık Tuncay, Doç. Dr. Vahap Coşkun, Prof. Dr. Yakın Ertürk, Yılmaz Ensaroğlu.
Hukuk ve Mevzuat Reformu Uzmanları: Başak Çalı, Doç. Dr. – Uluslararası İnsan Hakları Hukuku; Fazıl Hüsnü Erdem, Prof. Dr. – Anayasa Hukuku Çözüm Süreci Reform Önerileri, Gülçin Avşar – Hafıza Merkezi Çalışmaları, İzzet Özgenç, Prof. Dr. – Ceza Hukuku; Kerem Altıparmak, Prof. Dr. – İnsan Hakları Hukuku, AİHM Uyumu; Levent Korkut, Prof. Dr. – İnsan Hakları Hukuku, TMK Reformu; Osman Can, Prof. Dr. – Anayasa Hukuku, Yargı Bağımsızlığı; Sevtap Yokuş, Prof. Dr. – Anayasa Hukuku, İnsan Hakları; Zühtü Arslan, Prof. Dr. – Anayasa Hukuku.
Sivil Toplum, Düşünce ve Hak Temelli Kuruluşlar: Akdeniz Kadın Arabulucular Ağı, Ankara Enstitüsü, Anayasa Hukuku Araştırmaları Derneği, Barış İçin Toplumsal Girişim, Barış Vakfı, Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi Derneği (DITAM), Diyarbakır Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Derneği (DISA), Ekopolitik, Hak İnisiyatifi Derneği, Hakikat Adalet Hafıza Merkezi, Hrant Dink Vakfı, İnsan Hakları Derneği (İHD), İnsani Yardım Vakfı, KHK’lı Platformları Birliği, Kürt Çalışmaları Merkezi, Mazlum-Der, Mezopotamya Vakfı, Rawest, Tahir Elçi Vakfı, Toplumsal Bellek Platformu, Türkiye Demokrasi Platformu, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi, Veri Enstitüsü.
Çatışmalardan Birinci Elden Etkilenen Gruplar: Şehit ve Gazi Aileleri ve Dernekleri, Güvenlik Korucuları Dernekleri ve Temsilcileri, Aybüke Yalçın, Eren Bülbül, Fethi Sekin ve benzeri sivil şehitlerin aileleri, Diyarbakır Anneleri, Barış Anneleri İnisiyatifi, Cumartesi Anneleri, Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (MEBYA-DER), Roboski Aileleri
Yerel Yönetim ve Demokratikleşme: Türkiye Belediyeler Birliği, Güneydoğu Anadolu Belediyeler Birliği, Marmara Belediyeler Birliği, Dicle Kalkınma Ajansı (DİKA)
Barolar ve Hukuk Kurumları: Türkiye Barolar Birliği, İstanbul Barosu, Ankara Barosu, Diyarbakır Barosu, Van Barosu.
İş Dünyası ve Ekonomik Entegrasyon: Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası, Kadın Kooperatifleri Birliği, MÜSİAD (Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği), TIKAD (Türkiye İş Kadınları Derneği), TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği), TÜSİAD (Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği)
Yeni Yol Grubu TBMM Başkanlığı’na sunduğu yazıda, komisyon çalışmalarının “Örgütün Feshi ve Silahsızlandırılması Sürecinin Takibi: İdari Tedbirler ile Yasal Düzenleme”, “Hafıza, Tecrübe ve Birikim Aktarımları İçin Komisyonun Yapacağı Dinlemeler”, “Sürecin Anlatılması ve Toplumsallaşmasının Sağlanması” ve "Hukuk Devleti ve Demokratikleşme: İdari Tedbirler ile Yasal Düzenleme" başlıkları altında yapılması önerildi.
Komisyonun odak noktasının “PKK’nın örgütsel varlığına son vererek silah bırakacağını ifade ettiği süreçte örgütsel varlığın tamamen sona erdirilmesi” olduğu vurgulanan yazıda, “Bu itibarla bu sürecin kalıcı bir başarıya ulaşması için alınması gereken idari tedbirler ve ihtiyaç duyulacak yasal düzenlemelerin neler olacağı konusunda bir gündem başlığı açılmalıdır. Ayrıca sürecin nasıl ilerlediğine dair, güvenlik bürokrasisinden düzenli bilgi akışı, rapor ve gözlemlemeler ile sürecin gidişatı ve aksayan yönleri tespit edilerek alınması gereken tedbirlerin önerilmesi de bu gündem başlığı altında takip edilmelidir” ifadeleri yer aldı.
“Türkiye’nin şiddet ve çatışma süreçleri, hukuk, adalet ve demokrasi açıkları kapsamında bir hafızayı, yaşanmışlıkları, mağduriyetleri, bilgi ve birikimi komisyona ve kamuoyuna aktararak bir fikri zeminin alt yapısı oluşturulması hedeflenmelidir” denilen yazıda, “Bu kapsamda süreçlerde tecrübe ve deneyimleri olan devlet adamları ve bürokratlar ile süreçlerin mağduru olan kesimler, sivil toplum kuruluşları ve akademisyenler ile kanaat önderleri komisyona davet edilerek dinlenmeleri temin edilebileceği gibi bu kişilerden komisyonun çalışma usul ve esaslarına dair yönergenin 8. maddesine uygun olarak uzman/danışman olarak görevlendirilmeleri, belirlenecek konularda rapor ve mütalaa hazırlatılması, kamuoyunun süreçlere ve komisyon çalışmalarına dair kanaatlerinin ölçüm ve raporlanması, ele alınacak konularda komisyonun karar altına almayı düşündüğü alanlarda teknik çalışmalar yapmak şeklinde istifade edilebilir” ifadelerine yer verildi.
Yazıda, sürecin ülkedeki farklı toplumsal kesimler ile tüm yalınlığıyla paylaşılarak ortak akıl ve ortak vicdan doğrultusunda toplumsal uzlaşı ve desteğin sağlanması gerektiği belirtilerek, "Bu kapsamda ülkenin dinamik şehirlerinde toplantılar temin edilmesi, sembolik ziyaretlerin yapılması, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları ile düzenlenecek etkinliklerle sürecin doğru anlatılması ve toplumsal desteğin oluşturulması amaçlanmalıdır” denildi.
“TBMM, komisyonla ilgili bir iletişim birimi kurmalı”
Yazıda, TBMM Başkanlığının komisyon ile ilgili bir iletişim birimi kurması ve kamuoyunun komisyon ve süreç ile ilgili doğrudan ve etkili bir şekilde bilgilendirilmesinin sağlanması istendi. Siyasi partilerin ülke genelinde süreç ile ilgili yapacakları ortak programlarla da toplumsal bütünleşmenin sağlanmasının temin edilmesi gerektiği belirtildi.
Yazıda, şunlar kaydedildi:
“Ülkemizin kronik darbe sorunları, 40 yılı aşkın silah, şiddet ve çatışma ortamı beraberinde hukuk ve demokrasi alanında eksiklikler meydana getirmiş ve bu eksikliklerin bir kısmı da maalesef kalıcı hale gelmiştir. Bu kapsamda ülkemizde oluşan hukuk, adalet ve demokrasi açığı alanlarının tespit edilerek raporlaştırılması, ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmesi idari ve mevzuat açısından yapılması gereken işlerin tavsiye edilmesi komisyonun bir diğer gündem maddesi olmalıdır. Örgütün silahlı varlığına son vererek silahları bırakmasının kalıcı hale gelmesi ve bu sürece dair atılacak adımların toplumsal güven ile desteklenebilmesi hukuk, adalet ve demokratikleşme alanında atılacak adımlarla eşgüdümlüdür.”
Bu gündem başlıklarında istifade edilecek kişi, kurum ve kuruluşların sekiz ana başlıkta tasnif edilerek belirlendiği aktarılan raporda, “İlgili alanlarda belirtilen kişi ve kurumların ihtiyaca göre komisyona davet edilerek dinlenmeleri, komisyonun çalışma usul ve esaslarına dair yönergenin 8. maddesine uygun olarak uzman/danışman olarak görevlendirilmeleri, belirlenecek konularda rapor ve mütalaa hazırlatılması, kamuoyunun süreçlere ve komisyon çalışmalarına dair kanaatlerinin ölçüm ve raporlanması, ele alınacak konularda komisyonun karar altına almayı düşündüğü alanlarda teknik çalışmalar yapılması sureti ile istifadesi mümkün olacaktır” ifadelerine yer verildi.
Yazıda, komisyonda istifade edilecek kişi, kurum ve kuruluşlar şöyle sıralandı:
Türkiye’nin Çözüm Süreci Deneyimi, Bölgesel Bağlam: Siyasiler ve Bürokratlar: Abdullah Gül, Cemil Çiçek, Hikmet Çetin, Ahmet Davutoğlu, Adnan Boynukara, Beşir Atalay, Bülent Arınç, Cevat Öneş, Efkan Ala, Emre Taner, Işık Koşaner, Muhammet Dervişoğlu, Sadullah Ergin, Yalçın Akdoğan.
Bölgesel Bağlam: Prof. Dr. Ali Murat Yel, Doç. Dr. Eldar Hasanoğlu, Prof. Dr. Mahmut Erol, Prof. Dr. Murat Erdoğan, Naci Koru, Feridun Sinirlioğlu, Prof. Dr. Serhat Erkmen.
Örgütün Feshi, Silahsızlanma, Toplumsal Yaşama Uyum, Çatışma Çözümü Uzmanları: Dr. Alparslan Özerdem, Prof. Dr. Ayşe Betül Çelik, Prof. Dr. Bekir Biçer (Tarihsel bağlam), Dr. Cuma Çiçek, Doç. Dr. Esra Çuhadar, Dr. Esra Elmas, Fatih Ulusoy- Büyükelçi (Moro Arabulucu), Prof. Dr. Hamit Bozarslan, Hüseyin Oruç (Moro Arabulucu), İzzet Akyol, Kezban Hatemi, Prof. Dr. Mahmut Akpınar (Tarihsel bağlam), Prof. Dr. Mesut Yeğen, Prof. Dr. Tarık Tuncay, Doç. Dr. Vahap Coşkun, Prof. Dr. Yakın Ertürk, Yılmaz Ensaroğlu.
Hukuk ve Mevzuat Reformu Uzmanları: Başak Çalı, Doç. Dr. – Uluslararası İnsan Hakları Hukuku; Fazıl Hüsnü Erdem, Prof. Dr. – Anayasa Hukuku Çözüm Süreci Reform Önerileri, Gülçin Avşar – Hafıza Merkezi Çalışmaları, İzzet Özgenç, Prof. Dr. – Ceza Hukuku; Kerem Altıparmak, Prof. Dr. – İnsan Hakları Hukuku, AİHM Uyumu; Levent Korkut, Prof. Dr. – İnsan Hakları Hukuku, TMK Reformu; Osman Can, Prof. Dr. – Anayasa Hukuku, Yargı Bağımsızlığı; Sevtap Yokuş, Prof. Dr. – Anayasa Hukuku, İnsan Hakları; Zühtü Arslan, Prof. Dr. – Anayasa Hukuku.
Sivil Toplum, Düşünce ve Hak Temelli Kuruluşlar: Akdeniz Kadın Arabulucular Ağı, Ankara Enstitüsü, Anayasa Hukuku Araştırmaları Derneği, Barış İçin Toplumsal Girişim, Barış Vakfı, Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi Derneği (DITAM), Diyarbakır Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Derneği (DISA), Ekopolitik, Hak İnisiyatifi Derneği, Hakikat Adalet Hafıza Merkezi, Hrant Dink Vakfı, İnsan Hakları Derneği (İHD), İnsani Yardım Vakfı, KHK’lı Platformları Birliği, Kürt Çalışmaları Merkezi, Mazlum-Der, Mezopotamya Vakfı, Rawest, Tahir Elçi Vakfı, Toplumsal Bellek Platformu, Türkiye Demokrasi Platformu, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi, Veri Enstitüsü.
Çatışmalardan Birinci Elden Etkilenen Gruplar: Şehit ve Gazi Aileleri ve Dernekleri, Güvenlik Korucuları Dernekleri ve Temsilcileri, Aybüke Yalçın, Eren Bülbül, Fethi Sekin ve benzeri sivil şehitlerin aileleri, Diyarbakır Anneleri, Barış Anneleri İnisiyatifi, Cumartesi Anneleri, Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (MEBYA-DER), Roboski Aileleri
Yerel Yönetim ve Demokratikleşme: Türkiye Belediyeler Birliği, Güneydoğu Anadolu Belediyeler Birliği, Marmara Belediyeler Birliği, Dicle Kalkınma Ajansı (DİKA)
Barolar ve Hukuk Kurumları: Türkiye Barolar Birliği, İstanbul Barosu, Ankara Barosu, Diyarbakır Barosu, Van Barosu.
İş Dünyası ve Ekonomik Entegrasyon: Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası, Kadın Kooperatifleri Birliği, MÜSİAD (Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği), TIKAD (Türkiye İş Kadınları Derneği), TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği), TÜSİAD (Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği)