A
Admin
Yönetici
Yönetici
Ahmet Buğra TOKMAKOĞLU-EGETELGRAF/ Kars’ın Kağızman ilçesine bağlı Çengilli Köyü, hem tarihi hem de kültürel dokusuyla ziyaretçilerini büyülüyor. Köyün tam ortasında yer alan devasa Çengilli Kilisesi, geçmişten günümüze uzanan hikâyesi ve etkileyici mimarisiyle dikkat çekiyor. Çocukların kilise bahçesinde futbol oynadığı bu manzara, yüzyıllık taş duvarların modern yaşamla iç içe geçtiği eşsiz bir tablo sunuyor. TARİHİN VE SANATIN İZLERİNİ TAŞIYOR Eğeknamor Manastırı olarak da bilinen Çengilli Kilisesi, haç planlı ve kubbeli yapısıyla öne çıkıyor. Köyün merkezindeki tepeye inşa edilen ve 25 metre yüksekliğe ulaşan bu yapı, taş duvarlarındaki kabartma ve süslemelerle sanatsal bir değer taşıyor. Üzerinde bulunan üç kitabe, kilisenin farklı dönemlerde geçirdiği değişimleri belgeliyor. ÇOK KÜLTÜRLÜ TARİHİ YOLCULUK Kesin inşa tarihi bilinmeyen kilisenin, süsleme ve mimari özelliklerinden yola çıkarak 10-11. yüzyıllarda Bağratlı Hanedanlığı tarafından yaptırıldığı düşünülüyor. Üzerindeki kitabelerden biri 14. yüzyılda Gürcü hâkimiyeti dönemine ait onarım yazıtı. 18. yüzyıla ait bir başka kitabenin ise günümüze ulaşmadığı biliniyor. 19. yüzyılda bir süre Ermeni vatandaşların ibadetine açık olan kilise, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından yaşanan 40 yıllık Rus işgali döneminde Ruslar tarafından da kullanıldı. MİMARİ ZENGİNLİĞİYLE DİKKAT ÇEKİYOR Serbest haç planlı ve kubbeli tasarımıyla öne çıkan kilise, saçak ve kubbe külahı bölümlerindeki geometrik ve bitkisel kabartmalarla süslenmiş. İç mekânında figüratif süslemelere de rastlanıyor. Bölge, 9-11. yüzyıllar arasında Bağratlı Hanedanlığı’nın önemli yerleşim alanlarından biri olurken, 1064 yılında Selçuklu Sultanı Alparslan’ın Ani’yi fethetmesiyle Türk hâkimiyetine girdi.