A
Admin
Yönetici
Yönetici
Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Turan Kültür Merkezi Süleymaniye Kürsüsü 2024-2025 dönemi etkinlikleri devam ediyor. İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü konferans salonunda bu kez, “18 Mayıs 1944 Kırım Türkleri Sürgününün" yıl dönümü nedeniyle “Toplumsal Hafızada Kırım Savaşları ve Sürgünler” başlıklı konferans verildi. Etkinliği yöneten vakıf yetkililerinden Metin Köse, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’nın hizmetlerinden bahsettikten sonra ‘Çocuk Şöleni’nin bu yıl 25’ncisini yapacaklarını söyledi. Feridehanum Şahin konuşmasına, 1774 yılında Rusya ile Osmanlı Devleti arasında imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla başlayan sürecin, Kırım Tatar halkı açısından nasıl bir dönüm noktası olduğunu anlattı. Küçük Kaynarca Antlaşması sonrası Kırım’ın Osmanlı idaresinden çıktığını, 1783 yılında II. Katerina’nın emriyle Rusya tarafından ilhak edildiğini belirten Şahin, “Bu gelişme, Kırım Tatarları için zorlu bir dönemin başlangıcı olmuş; yeni yönetimin sert uygulamaları ve sömürgeci politikaları sonucunda Karadeniz’in karşı kıyısındaki Osmanlı topraklarına doğru kitlesel göçler yaşanmıştır.” dedi. Tarihçilerin bu göçleri üç büyük dalga hâlinde değerlendirdiğini anlatan Şahin, sözlerine şöyle devam etti: “Bu göçler 1783-1790, 1860-1864 ve 1873-1890 yılları arasında gerçekleşti. Kırım Tatar halkının anavatanlarından uzaklaşmalarına sebep oldu. Yaşadıkları en büyük trajedilerden biri 18 Mayıs 1944 tarihinde gerçekleşen zorunlu sürgündür. Sovyetler Birliği yönetimi tarafından gerçekleştirilen bu sürgünle Kırım Tatar halkı topyekûn vatanlarından koparılmış; sürgün sırasında ve sonrasında nüfusun yüzde 50’si yaşamını yitirmiştir. Bu acı olay Tatar halkının toplumsal belleğinde derin izler bırakmıştır.” Kırım Tatarlarının tüm bu zorluklara rağmen kimliğini, kültürünü, dilini ve dinini unutmadığını anlatan Şahin, sözlerini şöyle tamamladı: “Aile yapısı, bu direnişin temel taşı olarak öne çıkmaktadır. Sürgün anıları kuşaktan kuşağa aktarılmış, yaşlılar türküleri ve anlatılarıyla gençlerin kimliklerine sahip çıkmalarını sağlamıştır. Her yıl 18 Mayıs günü dünyanın dört bir yanındaki Kırım Tatarları sürgün kurbanlarını anmak için törenler düzenlemekte, dualar edilmekte, ağıtlar söylenmektedir. Bu törenler kültürel direnişin sürekliliğini sağlamaktadır.” Konferans sonunda Vakfın Genel Müdürü Saadet Pınar Yıldırım tarafından Feridehanum Şahin’e vakfın yayınlarından Sabri Arıkan’ın “Kendi Kaleminden İsmail Bey Gaspıralı İdealleri İşleri, Tavsiyeleri ve Haberleri”, Prof. Dr. Turan Yazgan’ın “Türk Dünyası’nda Dün, Bugün, Yarın”, Mustafa Aydemir’in “Son Yüzyılın Büyük Türkçüsü Turan Yazgan” adlı kitaplar hediye edildi. Feridehanum Şahin de okuyucularına vakfın yayınlarından yeni çıkan kitabı “Toplumsal Hafızada Kırım Savaşları ve Sürgünler” kitabını imzaladı. / Hüdavendigâr Onur