A
Admin
Yönetici
Yönetici
İrem Buse KIRKKAYALI - EGE TELGRAF/ Soğan doğramak mutfağın en can sıkıcı anlarından biri olabilir. Hani şu o keskin koku, birdenbire gözlerinizi yakar, yaşartır, hatta bazen yakan acı hissi dayanılmaz hale gelir. Ama neden soğan doğrarken gözlerimiz yanıyor? İşte bu sorunun cevabı aslında bilimsel bir mekanizmaya dayanıyor. Soğanın içinde bulunan ve “syn-Propanethial S-oxide” adı verilen uçucu bir bileşik, hücreler kesildiğinde açığa çıkar ve bu gaz gözlerinizi tahriş eder. Gözyaşı bezleri de bu duruma karşı savunma mekanizması olarak yoğun bir reaksiyon verir ve işte o an gözlerimiz yanar, yaşarır.
Mutfakta kullandığınız bıçağın keskinliği, göz yaşartma sorununu azaltmada aslında kilit rol oynuyor. Keskin bıçak, soğanın hücre duvarlarını daha az parçalar; bu sayede gözleri tahriş eden gaz daha az ortaya çıkar. Bilimsel araştırmalar da bu gerçeği destekliyor. Bu nedenle, donuk, eski bıçaklarla soğan doğramak gözünüzü daha fazla yakabilir. Mutfağınızda keskin bir bıçak bulundurmak, hem işinizi kolaylaştırır hem de gözlerinizi korur.
Bir başka etkili yöntem ise soğanı doğramadan önce buzdolabında ya da buzlu suda soğutmak. Soğuk ortamda bekleyen soğan, kesildiğinde içindeki o keskin gaz daha yavaş ve daha az miktarda açığa çıkar. Bu da gözlerde yanma hissini önemli ölçüde azaltır. Soğanın soğuk olması, gözlerinizin yanmasını engellemek için pratik ve kolay uygulanabilir bir yöntemdir.
Eğer mutfakta gözlerinizin yanmasından ciddi anlamda rahatsızsanız, özel olarak tasarlanmış “onion goggles” yani soğan gözlüğü kullanabilirsiniz. Bu gözlükler, gözlerinizi tamamen sararak soğandan çıkan tahriş edici gazın gözle temasını engeller. Şeflerin bile tercih ettiği bu fiziksel bariyer sayesinde, soğan doğrarken yaşarma ve yanma sorunu neredeyse tamamen ortadan kalkar. Hem pratik hem etkili!
Soğanı kesme şekliniz de göz yanmasına etkide bulunur. Düzensiz, rastgele doğranan soğanlar, hücrelerin daha fazla zarar görmesine ve dolayısıyla daha çok gaz açığa çıkmasına neden olur. Oysa sistematik ve planlı bir şekilde, ‘dice’ formatında doğramak, hücrelere verilen hasarı azaltır. Bu sayede gözlerinize daha az gaz ulaşır, yanma hissiniz azalır. Yani sadece bıçak keskinliği değil, aynı zamanda doğrama tekniği de çok önemli.
Mutfak sohbetlerinde sık sık duyduğumuz bazı yöntemler var; mum yakınmak, ekmek ısırmak, dilde su tutmak gibi. Ancak ne yazık ki, bu önerlerin bilimsel bir dayanağı yok. Uzmanlar ve araştırmalar bu yöntemlerin göz yanmasını önlemede etkili olmadığını ortaya koyuyor. O yüzden zamandan ve enerjiden tasarruf etmek için bu eski kulaktan dolma yöntemlere itibar etmeyin.
Artık soğan doğrarken gözlerinizin yanmasını engellemek sizin elinizde. Keskin bir bıçak kullanarak, soğanı önceden soğutarak ve dilimleme tekniğinize dikkat ederek bu rahatsız edici durumu büyük ölçüde önleyebilirsiniz. Eğer gözleriniz hassassa, mutfak için özel tasarlanmış soğan gözlüklerini de deneyebilirsiniz. Mutfakta geçirilen zaman keyifli ve konforlu olsun; gözyaşlarına ve yanmaya son verin!
KESKİN BIÇAKLA SOĞAN DOĞRAMANIN GÜCÜ
Mutfakta kullandığınız bıçağın keskinliği, göz yaşartma sorununu azaltmada aslında kilit rol oynuyor. Keskin bıçak, soğanın hücre duvarlarını daha az parçalar; bu sayede gözleri tahriş eden gaz daha az ortaya çıkar. Bilimsel araştırmalar da bu gerçeği destekliyor. Bu nedenle, donuk, eski bıçaklarla soğan doğramak gözünüzü daha fazla yakabilir. Mutfağınızda keskin bir bıçak bulundurmak, hem işinizi kolaylaştırır hem de gözlerinizi korur.
SOĞUK SOĞAN, AZALAN GAZ SALIMI
Bir başka etkili yöntem ise soğanı doğramadan önce buzdolabında ya da buzlu suda soğutmak. Soğuk ortamda bekleyen soğan, kesildiğinde içindeki o keskin gaz daha yavaş ve daha az miktarda açığa çıkar. Bu da gözlerde yanma hissini önemli ölçüde azaltır. Soğanın soğuk olması, gözlerinizin yanmasını engellemek için pratik ve kolay uygulanabilir bir yöntemdir.
GÖZLÜK TAKARAK SOĞAN KESMEK
Eğer mutfakta gözlerinizin yanmasından ciddi anlamda rahatsızsanız, özel olarak tasarlanmış “onion goggles” yani soğan gözlüğü kullanabilirsiniz. Bu gözlükler, gözlerinizi tamamen sararak soğandan çıkan tahriş edici gazın gözle temasını engeller. Şeflerin bile tercih ettiği bu fiziksel bariyer sayesinde, soğan doğrarken yaşarma ve yanma sorunu neredeyse tamamen ortadan kalkar. Hem pratik hem etkili!
DOĞRU DİLİMLEMEYLE GÖZ YANMASINI ÖNLEYİN
Soğanı kesme şekliniz de göz yanmasına etkide bulunur. Düzensiz, rastgele doğranan soğanlar, hücrelerin daha fazla zarar görmesine ve dolayısıyla daha çok gaz açığa çıkmasına neden olur. Oysa sistematik ve planlı bir şekilde, ‘dice’ formatında doğramak, hücrelere verilen hasarı azaltır. Bu sayede gözlerinize daha az gaz ulaşır, yanma hissiniz azalır. Yani sadece bıçak keskinliği değil, aynı zamanda doğrama tekniği de çok önemli.
ETKİSİZ YÖNTEMLERİN GERÇEK YÜZÜ
Mutfak sohbetlerinde sık sık duyduğumuz bazı yöntemler var; mum yakınmak, ekmek ısırmak, dilde su tutmak gibi. Ancak ne yazık ki, bu önerlerin bilimsel bir dayanağı yok. Uzmanlar ve araştırmalar bu yöntemlerin göz yanmasını önlemede etkili olmadığını ortaya koyuyor. O yüzden zamandan ve enerjiden tasarruf etmek için bu eski kulaktan dolma yöntemlere itibar etmeyin.
ARTIK SOĞAN DOĞRAMAK KABUS OLMASIN
Artık soğan doğrarken gözlerinizin yanmasını engellemek sizin elinizde. Keskin bir bıçak kullanarak, soğanı önceden soğutarak ve dilimleme tekniğinize dikkat ederek bu rahatsız edici durumu büyük ölçüde önleyebilirsiniz. Eğer gözleriniz hassassa, mutfak için özel tasarlanmış soğan gözlüklerini de deneyebilirsiniz. Mutfakta geçirilen zaman keyifli ve konforlu olsun; gözyaşlarına ve yanmaya son verin!