A
Admin
Yönetici
Yönetici
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Müzeyyen Mamal Torun, salmonella bakterisinin hem hayvanlarda hem de insanlarda enfeksiyonlara neden olabildiğini açıkladı. "Salmonella cinsinde Salmonella bongori ve Salmonella enterica olmak üzere iki tür bulunur. Salmonella enterica, insanlarda ve hayvanlarda gıda ve su kaynaklı enfeksiyonların başlıca nedeni." En sık izole edilen türler arasında S. enterica serotip Typhimurium ve Enteritidis yer alıyor. GIDA KAYNAKLI BULAŞMA RİSKLERİ Prof. Dr. Torun, enfeksiyonun yaygın bulaşma yollarını şöyle sıraladı: "Çiğ ya da az pişmiş et, kümes hayvanları, yumurta, süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, pastörize edilmemiş meyve suları riskli gıdalar arasında. Ayrıca kontamine su, hayvan teması ve uluslararası seyahatler de bulaşmada etkili." DÜNYA GENELİNDE SALMONELLA VAKALARI VE RİSK GRUPLARI Dünya çapında yıllık yaklaşık 93,8 milyon salmonella kaynaklı gastroenterit vakası ve 155 bin ölüm yaşandığını aktaran Torun, özellikle çocuklar, yaşlılar, bağışıklığı zayıf olanlar ve hamilelerin risk grubunda olduğunu belirtti. ANTİBİYOTİK DİRENCİ VE SEBEBİ Son yıllarda antibiyotik direncinde ciddi artış olduğunu söyleyen Prof. Dr. Torun, Avrupa’da salmonellaların florokinolonlara %18,7, azitromisine %0,6 ve üçüncü kuşak sefalosporinlere %12 oranında direnç geliştirdiğini açıkladı. "Çoklu ilaç direnci (MDR) insan kaynaklı salmonellalarda %22, hayvan kaynaklılarda ise %40’a yaklaşıyor." Antibiyotiklerin kontrolsüz kullanımı, tarımda büyümeyi destekleyici amaçla verilmesi ve hijyen eksikliği direncin başlıca nedenleri arasında. KORUNMA ÖNERİLERİ VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ Prof. Dr. Torun, salmonella enfeksiyonlarından korunmak için şu önlemleri önerdi: Çiğ ve pişmiş gıdaların ayrılması, çapraz bulaşmanın engellenmesi Et ve yumurtaların yeterince pişirilmesi Meyve ve sebzelerin iyice yıkanması Soğuk zincirin korunması Hayvan teması sonrası ellerin yıkanması Tedavide ise çoğu vakada destekleyici bakım yeterli olup, antibiyotik gerekli olduğunda florokinolonlar, azitromisin ve üçüncü kuşak sefalosporinlerin kullanıldığı, ancak öncelikle antibiyotik duyarlılık testi yapılmasının önem taşıdığı vurgulandı. HUKUKİ VE TOPLUMSAL ÖNLEMLER Salmonella enfeksiyonlarının Türkiye’de yasal olarak bildirim zorunluluğu altında olduğunu belirten Torun, tifo ve paratifo gibi hastalıkların 24 saat içinde Sağlık Bakanlığı’na bildirilmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca, gıda üretiminde denetimlerin artırılması, halkın bilinçlendirilmesi ve antibiyotik kullanımına yönelik yasal düzenlemelerin sıkılaştırılması gerektiğini dile getirdi. "İnsan, hayvan ve çevre sağlığını birlikte ele alan One Health yaklaşımı olmadan direnç sorununu çözmek mümkün değil."