A
Admin
Yönetici
Yönetici
Pakistan ile Hindistan arasındaki olası büyük bir savaş, yalnızca Güney Asya'nın değil, küresel ekonominin ve uluslararası ilişkilerin de dengelerini sarsabilecek bir potansiyele sahip. Tarihsel olarak Keşmir sorunu, sömürge sonrası sınır anlaşmazlıkları ve ideolojik farklılıklar gibi köklü nedenlerle beslenen bu çatışma, ekonomik, stratejik ve jeopolitik sonuçlarıyla dünya sahnesinde yankı bulabilir. Tarihsel ve Stratejik Dinamikler Pakistan-Hindistan geriliminin temelinde, 1947 bölünmesinden bu yana çözülemeyen Keşmir sorunu yatıyor. Her iki ülke, Keşmir’in kontrolü için dört kez savaşmış, sayısız sınır çatışması ve diplomatik kriz yaşamıştır. Bu çatışma, devletlerin güç maksimizasyonu ve güvenlik arayışı doğrultusunda hareket ettiği bir saha olarak görülebilir. Hindistan, bölgesel bir süper güç olarak konumunu sağlamlaştırmak isterken, Pakistan, Hindistan’ın hegemonyasını dengelemek için Çin ile stratejik bir ortaklık geliştirmiştir. Ekonomik karşılıklı bağımlılığın yetersizliği ve her iki ülkenin milliyetçi söylemleri ve güvenlik kaygıları, ekonomik işbirliğini gölgede bırakmıştır. Hindistan’ın hızla büyüyen ekonomisi ve küresel teknoloji sektöründeki rolü, onu uluslararası sistemde daha etkili bir aktör haline getiriyor. Pakistan ise, kronik mali sorunlar, borç yükü ve ihracatta çeşitlilik eksikliği ile mücadele ediyor. Ancak, Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) gibi projeler, Pakistan’ın stratejik önemini artırıyor. Bu bağlamda, bir savaş, her iki ülkenin ekonomik istikrarını tehdit ederken, küresel ticaret ve enerji hatlarını da riske atabilir. Ticaret ve Enerji Hatlarında Kırılganlık Bir Pakistan-Hindistan savaşı, küresel ekonomiyi doğrudan ve dolaylı yollarla etkileyebilir. Güney Asya, tekstil, tarım ve teknoloji gibi sektörlerde önemli bir tedarik merkezi. Hindistan, küresel teknoloji ve hizmet sektöründe kritik bir oyuncu iken, Pakistan’ın tekstil ihracatı Avrupa ve Kuzey Amerika pazarlarında hatırı sayılır bir paya sahip. Çatışma, bu sektörlerde üretim ve lojistik zincirlerini aksatarak küresel tedarik zincirlerinde dalgalanmalara yol açabilir. Daha kritik bir etki, enerji ve ticaret yollarında görülebilir. Pakistan’ın Gwadar Limanı, Çin’in Tek Kuşak Tek Yol Girişimi’nin (BRI) kilit bir düğüm noktası. Bu liman, Çin’in Orta Doğu’dan enerji ithalatı ve Asya-Avrupa ticaret yolları için stratejik bir merkez. Savaş, Gwadar’ın güvenliğini tehdit ederse, Çin’in enerji arzı ve BRI projeleri riske girebilir. Ayrıca, Hindistan’ın kontrol ettiği Hint Okyanusu rotaları, küresel deniz ticaretinin yaklaşık %40’ını taşıyor. Çatışma, bu rotalarda aksamalara neden olarak petrol fiyatlarında artışa ve küresel enflasyonda yükselmeye yol açabilir. Bu durum büyük güçlerin (özellikle ABD ve Çin) stratejik çıkarlarını korumak için bölgeye müdahil olma olasılığını artırır. ABD, Hindistan’ı Çin’e karşı bir denge unsuru olarak desteklerken, Çin, Pakistan üzerinden BRI’yi koruma çabalarını yoğunlaştırabilir. Büyük Güçler ve Bölgesel Aktörler Bir savaş, uluslararası ilişkilerde çok kutuplu bir düzenin dinamiklerini test eder. Çin, Pakistan’ın en büyük müttefiki olarak, CPEC yatırımlarını ve bölgesel etkisini korumak için diplomatik ve hatta askeri destek sağlayabilir. Ancak, Çin’in Afganistan ve Doğu Türkistan’daki güvenlik kaygıları, onu temkinli bir pozisyona itebilir. Doğu Türkistan İslami Hareketi (ETIM) gibi grupların, Pakistan ve Afganistan’daki istikrarsızlıktan faydalanarak Çin’e tehdit oluşturabileceği endişesi, Pekin’in stratejisini şekillendiriyor. ABD, Hindistan’ı Quad (Japonya, Avustralya, ABD, Hindistan) ve diğer ittifaklar aracılığıyla destekleyerek, Çin’in bölgedeki etkisini dengelemeye çalışıyor. Savaş, ABD’nin Hindistan’a silah satışlarını ve askeri işbirliğini artırmasına yol açabilir, ancak aynı zamanda Afganistan’daki istikrarsızlığı derinleştirerek ABD’nin bölgesel çıkarlarını riske atabilir. Afganistan, Taliban yönetimi altında zaten kırılgan bir durumda. Savaş, mülteci akınlarını ve sınır ötesi militan hareketlerini artırarak, bölgedeki istikrarsızlığı körükleyebilir. Türkiye, Pakistan ile tarihsel ve kültürel bağları nedeniyle diplomatik ve savunma sanayindeki artan egücüyle destek sunabilir, ancak ekonomik çıkarları nedeniyle Hindistan ile ilişkilerini de korumaya çalışacaktır. Türkiye’nin BRI’deki dolaylı rolü, özellikle Orta Koridor girişimi, savaşın ticaret yollarına etkisinden dolayı risk altında olabilir. Diğer taraftan Hindistan-Pakistan arasındaki sınırlı ekonomik bağlar ve BM gibi kurumların Keşmir sorununda etkisiz kalması, liberalizmin sınırlarını ortaya koyuyor. Küresel Denge ve Gelecek Senaryoları Pakistan-Hindistan savaşı, yalnızca bölgesel bir felaketle sınırlı kalmaz; küresel ekonomide tedarik zincirlerinden enerji piyasalarına kadar geniş çaplı etkiler yaratır. Çin’in BRI projeleri, ABD’nin Hint-Pasifik stratejisi ve Türkiye gibi aktörlerin bölgesel rolleri, bu çatışmadan doğrudan etkilenir. Mevcut koşullarda, çatışmanın küresel etkilerini sınırlamak için acil diplomatik çabalara ve büyük güçlerin sorumlu bir tutum benimsemesine ihtiyaç var. Aksi takdirde, Güney Asya’daki bir savaş, 21. yüzyılın kırılgan düzenini derinden sarsabilir.