A
Admin
Yönetici
Yönetici
Özel okullar daha iyi bir gelecek arayışı mı yoksa bir zorunluluk mu? Astronomik fiyat artışları memnuniyeti ve kaliteyi de beraberinde getiriyor mu? Kafalar karma karışık. İşte sorular, işte cevapları:
■ Özel okul ücretleri her yıl yeni rekorlar kırıyor. Daha da artar mı?
Görünen o ki ücretler daha da artmaya devam edecek. Dün orta üstü gelir düzeyine sahip çalışan anne babalar çocuklarını rahatlıkla özel okula gönderebiliyorken, bugün hemen herkes zorlanıyor ve çok daha büyük fedakârlıklarda bulunuyor. Örneğin kendilerine yönelik tüm aktiviteleri askıya alıyorlar.
■ Yapılan fedakarlığa değiyor mu?
Evet demek çok zor.
■ Ücretler arttıkça kalite de artıyor mu?
Bu konuda da evet demek mümkün değil. Öğrenim ücretleri arttıkça öğretmen maaşları azalıyor. Maaşlar azaldıkça deneyimli öğretmen yerine asgari ücrete çalışacaklarla yetiniliyor. Bu konuda ciddi sıkıntılar var. Aslında özel okulları 5 bölüme ayırmak gerekir. Yabancı özel okullar, vakıf özel okulları, popüler Türk kolejleri, mütevazi butik kolejler ve dershaneden dönme apartman kolejler. Yabancı kolejler ve popüler kolejlerin öğrenci sıkıntısı yok. Ücretleri uçuran da onlar. Diğerleri için aynı şeyi söylemek mümkün değil. İçlerinde çarkı zor döndüren çok sayıda okul var. Bu da eğitim kalitesini aşağıya çekiyor.
■ Peki o zaman kolejlere olan bu ilgi niye?
Fen ve Anadolu liseleri de dahil devlet okulları öylesine sıradanlaştı ki velilerin özel okullara yönelmesi biraz da mecburiyetten. Çok azı dışında büyük çoğunluğu sınav odaklı ama genele baktığınızda daha iyi eğitim ve daha iyi gelecek için kolejlere milyonlar akıtan veliler aradıklarını bulamamanın memnuniyetsizliği içerisindeler. Neden mi? Yarıya yakını LGS ve YKS’de yani liselere ve üniversiteye giriş sınavında, artı olarak dershane dopingi almalarına rağmen istedikleri öğrenim kurumlarına giremiyor, yabancı dil öğrenemiyor, en az üçte ikisinin hobileri yok ve çok daha önemlisi mutlu değiller!..
■ Öğrenci ve veli profili değişiyor mu?
Ödeme güçlüğü çeken veliler giderek artan bir şekilde çocuklarını özel okullardan devlet okullarına alıyor. Üniversitelerden son 5 yılda 2 milyon öğrenci ayrıldı. Üniversite başvurularında son iki yılda bir milyon azalma var. Lise ve üniversiteleri kazanıp da kayıt yaptırmayan yüzbinlerce öğrenci bulunuyor. Bu sayılar daha da artacak. Bir başka önemli ayrıntı, okullardaki öğrenci ve veli profili son yıllarda çok değişti. Kolejlerde eskiden her kesimden öğrenci ve veli olurdu, şimdi burslu olan çok azı dışında sadece parası olanlar var. Bu arada ciddi sosyolojik sorunlar yaşanmaya başladı. Örneğin çocuklarının geleceği için her türlü fedakârlığı yapan veliler, onlar başarısız olduğunda büyük hayal kırıklıkları yaşıyor ve kendilerini ne kadar frenleme çalışsalar da bunu çocuklarına yansıtıyor. Bu da beraberinde yeni sorunlar getiriyor…
■ Nerede hata yaptık?
Dünden bugüne çok şeyler değişti. Eğitim de bundan payını aldı. Sayısal anlamda çok büyüdük. Okullaşma oranları arttı. Zorunlu temel eğitim 5 yıldan önce 8 yıla sonra da 12 yıla çıktı. Devlet ve aile bütçesinde en büyük pay uzun süredir eğitime ayrılıyor. Madalyonun bir yüzünde bunlar var ama öteki yüzü yaptıkları fedakârlıkların karşılığını alamayanlarla dolu!..
■ Ücretlere sınırlama getirilebilinir mi?
Çok zor! Getirildiği yıllar oldu ama işlemedi. Özel okullar bu dönemlerde kazancın bir bölümü kitap, servis, yemek ve gezilerden karşılar hale geldi. Şimdi bütün bunlar okul ücretine eklenirse toplam rakam daha da yükselecek ya da sunulan hizmet kalitesi düşecektir!..
■ Ücretler makul seviyeye çekilmez mi?
İstenirse elbette çekilir. Önce bu kurumlara ticari bir gözle bakmaktan ve tüm yükü velilerin sırtına yüklemekten vazgeçilmelidir. En azından bu ekonomik kriz atlatılıncaya kadar devlet vergi oranlarını, okul sahipleri de kârlarını minimuma indirirse bu zor günler en az kayıpla atlatılacaktır.
Eğer vergi ve kâr oranları indirilip, ücretler makul düzeye inmezse, devletin sırtındaki eğitim yükü daha da artacak, özel okullardan pek çoğu kapanma noktasına gelecek, çocuklarını özelden devlete alan veliler çocuklarına karşı ömür boyu mahcubiyet yaşayacak, öğrenciler moral ve motivasyon açısından derinden etkilenecektir. Herhalde en son isteyeceğimiz şey bu olacaktır. Peki o zaman yeni bir düzenleme yapmak için niye bekliyoruz? Kriz çıkmasını mı?..
Özetin özeti: Eğitim ciddi bir iştir. Ne olur onu artık ciddiye alalım…
■ Özel okul ücretleri her yıl yeni rekorlar kırıyor. Daha da artar mı?
Görünen o ki ücretler daha da artmaya devam edecek. Dün orta üstü gelir düzeyine sahip çalışan anne babalar çocuklarını rahatlıkla özel okula gönderebiliyorken, bugün hemen herkes zorlanıyor ve çok daha büyük fedakârlıklarda bulunuyor. Örneğin kendilerine yönelik tüm aktiviteleri askıya alıyorlar.
■ Yapılan fedakarlığa değiyor mu?
Evet demek çok zor.
■ Ücretler arttıkça kalite de artıyor mu?
Bu konuda da evet demek mümkün değil. Öğrenim ücretleri arttıkça öğretmen maaşları azalıyor. Maaşlar azaldıkça deneyimli öğretmen yerine asgari ücrete çalışacaklarla yetiniliyor. Bu konuda ciddi sıkıntılar var. Aslında özel okulları 5 bölüme ayırmak gerekir. Yabancı özel okullar, vakıf özel okulları, popüler Türk kolejleri, mütevazi butik kolejler ve dershaneden dönme apartman kolejler. Yabancı kolejler ve popüler kolejlerin öğrenci sıkıntısı yok. Ücretleri uçuran da onlar. Diğerleri için aynı şeyi söylemek mümkün değil. İçlerinde çarkı zor döndüren çok sayıda okul var. Bu da eğitim kalitesini aşağıya çekiyor.
■ Peki o zaman kolejlere olan bu ilgi niye?
Fen ve Anadolu liseleri de dahil devlet okulları öylesine sıradanlaştı ki velilerin özel okullara yönelmesi biraz da mecburiyetten. Çok azı dışında büyük çoğunluğu sınav odaklı ama genele baktığınızda daha iyi eğitim ve daha iyi gelecek için kolejlere milyonlar akıtan veliler aradıklarını bulamamanın memnuniyetsizliği içerisindeler. Neden mi? Yarıya yakını LGS ve YKS’de yani liselere ve üniversiteye giriş sınavında, artı olarak dershane dopingi almalarına rağmen istedikleri öğrenim kurumlarına giremiyor, yabancı dil öğrenemiyor, en az üçte ikisinin hobileri yok ve çok daha önemlisi mutlu değiller!..
■ Öğrenci ve veli profili değişiyor mu?
Ödeme güçlüğü çeken veliler giderek artan bir şekilde çocuklarını özel okullardan devlet okullarına alıyor. Üniversitelerden son 5 yılda 2 milyon öğrenci ayrıldı. Üniversite başvurularında son iki yılda bir milyon azalma var. Lise ve üniversiteleri kazanıp da kayıt yaptırmayan yüzbinlerce öğrenci bulunuyor. Bu sayılar daha da artacak. Bir başka önemli ayrıntı, okullardaki öğrenci ve veli profili son yıllarda çok değişti. Kolejlerde eskiden her kesimden öğrenci ve veli olurdu, şimdi burslu olan çok azı dışında sadece parası olanlar var. Bu arada ciddi sosyolojik sorunlar yaşanmaya başladı. Örneğin çocuklarının geleceği için her türlü fedakârlığı yapan veliler, onlar başarısız olduğunda büyük hayal kırıklıkları yaşıyor ve kendilerini ne kadar frenleme çalışsalar da bunu çocuklarına yansıtıyor. Bu da beraberinde yeni sorunlar getiriyor…
■ Nerede hata yaptık?
Dünden bugüne çok şeyler değişti. Eğitim de bundan payını aldı. Sayısal anlamda çok büyüdük. Okullaşma oranları arttı. Zorunlu temel eğitim 5 yıldan önce 8 yıla sonra da 12 yıla çıktı. Devlet ve aile bütçesinde en büyük pay uzun süredir eğitime ayrılıyor. Madalyonun bir yüzünde bunlar var ama öteki yüzü yaptıkları fedakârlıkların karşılığını alamayanlarla dolu!..
■ Ücretlere sınırlama getirilebilinir mi?
Çok zor! Getirildiği yıllar oldu ama işlemedi. Özel okullar bu dönemlerde kazancın bir bölümü kitap, servis, yemek ve gezilerden karşılar hale geldi. Şimdi bütün bunlar okul ücretine eklenirse toplam rakam daha da yükselecek ya da sunulan hizmet kalitesi düşecektir!..
■ Ücretler makul seviyeye çekilmez mi?
İstenirse elbette çekilir. Önce bu kurumlara ticari bir gözle bakmaktan ve tüm yükü velilerin sırtına yüklemekten vazgeçilmelidir. En azından bu ekonomik kriz atlatılıncaya kadar devlet vergi oranlarını, okul sahipleri de kârlarını minimuma indirirse bu zor günler en az kayıpla atlatılacaktır.
Eğer vergi ve kâr oranları indirilip, ücretler makul düzeye inmezse, devletin sırtındaki eğitim yükü daha da artacak, özel okullardan pek çoğu kapanma noktasına gelecek, çocuklarını özelden devlete alan veliler çocuklarına karşı ömür boyu mahcubiyet yaşayacak, öğrenciler moral ve motivasyon açısından derinden etkilenecektir. Herhalde en son isteyeceğimiz şey bu olacaktır. Peki o zaman yeni bir düzenleme yapmak için niye bekliyoruz? Kriz çıkmasını mı?..
Özetin özeti: Eğitim ciddi bir iştir. Ne olur onu artık ciddiye alalım…