A
Admin
Yönetici
Yönetici
Türkiye son dönemde sık sık orman yangınlarıyla mücadele ederken uzmanlar, bu felaketlerin yalnızca ağaçları değil, yaban hayatını da ciddi şekilde etkilediğini vurguluyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sağdan Başkaya, yangınların etkilerinin hayvan türüne, yangının şiddetine ve süresine göre değiştiğini belirtiyor. Özellikle geniş çaplı yangınlarda kaçma yeteneği yüksek türlerin bile zarar gördüğünü ifade eden Başkaya, küçük memelilerden sürüngenlere kadar birçok canlının risk altında olduğuna dikkat çekiyor.
Orman yangınlarının etkileri hayvan türüne göre farklılık gösteriyor. Faregiller gibi zemine bağımlı yaşayan küçük memeliler, yangının toprağın derinliklerine işlemesi durumunda hayatta kalamıyor. Prof. Başkaya, sıcaklığın 63 derecenin üzerine çıktığında bu türlerin ölüm tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını belirtiyor. Kuşlar genellikle uçarak kurtulabilse de, yuva yapma döneminde olanlar yuvalarını kaybedebiliyor. Yılanlar ve kaplumbağalar ise hareket kısıtlılıkları nedeniyle yangınlardan ciddi şekilde etkileniyor.
Yangın sırasında bazı hayvanlar yangın bölgesine bile yöneliyor. Örneğin yırtıcı kuşlar, yangının ortaya çıkardığı fırsatlardan faydalanarak avlanıyor. Böcekçil kuşlar da yangınla ortaya çıkan böcekleri yakalamak için bölgeye geliyor. Ancak bu durum, yangından kaçmaya çalışan diğer hayvanlar için büyük bir trajedi anlamına geliyor.
Prof. Dr. Başkaya, yangınlarla mücadelede orman içi açıklıkların büyük rol oynadığını vurguluyor. Çayır örtüsüyle kaplı boşlukların, hem yangının ilerlemesini yavaşlatabileceğini hem de yaban hayvanlarına kaçış imkânı sunabileceğini belirtiyor. Özellikle kızılçam ormanlarında yangın sonrası doğanın kendini hızla yenileyebildiğini hatırlatarak, “Hiçbir müdahale olmasa bile birkaç yıl içinde kendiliğinden yeniden ormanlaşma süreci başlar” ifadelerini kullanıyor.
Türkiye’de kızılçam yangınlardan en çok etkilenen tür olarak öne çıkıyor. Ancak Başkaya’ya göre kızılçam, aslında kozalak ve tohum yapısı sayesinde yangına karşı en dayanıklı ağaçlardan biri. Sarıçam ve karaçam gibi türler ise daha yüksek rakımlarda bulundukları için farklı yangın riskleriyle karşı karşıya kalıyor.
Orman yangınlarıyla mücadele yalnızca ağaçları korumak için değil, aynı zamanda yaban hayatını da yaşatmak için kritik önem taşıyor. Siz de bu konuda düşüncelerinizi paylaşarak farkındalık yaratmaya katkıda bulunabilirsiniz.
Yaban Hayvanları İçin Ölümcül Riskler
Orman yangınlarının etkileri hayvan türüne göre farklılık gösteriyor. Faregiller gibi zemine bağımlı yaşayan küçük memeliler, yangının toprağın derinliklerine işlemesi durumunda hayatta kalamıyor. Prof. Başkaya, sıcaklığın 63 derecenin üzerine çıktığında bu türlerin ölüm tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını belirtiyor. Kuşlar genellikle uçarak kurtulabilse de, yuva yapma döneminde olanlar yuvalarını kaybedebiliyor. Yılanlar ve kaplumbağalar ise hareket kısıtlılıkları nedeniyle yangınlardan ciddi şekilde etkileniyor.
Yangınlardan Farklı Şekilde Etkilenen Türler
Yangın sırasında bazı hayvanlar yangın bölgesine bile yöneliyor. Örneğin yırtıcı kuşlar, yangının ortaya çıkardığı fırsatlardan faydalanarak avlanıyor. Böcekçil kuşlar da yangınla ortaya çıkan böcekleri yakalamak için bölgeye geliyor. Ancak bu durum, yangından kaçmaya çalışan diğer hayvanlar için büyük bir trajedi anlamına geliyor.
Orman İçi Açıklıkların Önemi
Prof. Dr. Başkaya, yangınlarla mücadelede orman içi açıklıkların büyük rol oynadığını vurguluyor. Çayır örtüsüyle kaplı boşlukların, hem yangının ilerlemesini yavaşlatabileceğini hem de yaban hayvanlarına kaçış imkânı sunabileceğini belirtiyor. Özellikle kızılçam ormanlarında yangın sonrası doğanın kendini hızla yenileyebildiğini hatırlatarak, “Hiçbir müdahale olmasa bile birkaç yıl içinde kendiliğinden yeniden ormanlaşma süreci başlar” ifadelerini kullanıyor.
Kızılçam ve Diğer Ağaç Türlerinin Dayanıklılığı
Türkiye’de kızılçam yangınlardan en çok etkilenen tür olarak öne çıkıyor. Ancak Başkaya’ya göre kızılçam, aslında kozalak ve tohum yapısı sayesinde yangına karşı en dayanıklı ağaçlardan biri. Sarıçam ve karaçam gibi türler ise daha yüksek rakımlarda bulundukları için farklı yangın riskleriyle karşı karşıya kalıyor.
Orman yangınlarıyla mücadele yalnızca ağaçları korumak için değil, aynı zamanda yaban hayatını da yaşatmak için kritik önem taşıyor. Siz de bu konuda düşüncelerinizi paylaşarak farkındalık yaratmaya katkıda bulunabilirsiniz.