A
Admin
Yönetici
Yönetici
Depremler, Türkiye’nin coğrafi gerçeği olarak yaşam alanlarını tehdit ederken bu risklere karşı maddi güvence sağlamak da giderek önem kazanıyor. Bu nedenle ev sahibi ve kiracı olarak binanızı ya da eşyalarınızı korumak için çeşitli sigorta seçeneklerini değerlendirebilirsiniz. Depremler, Türkiye’nin coğrafi gerçeği olarak yaşam alanlarını tehdit ederken bu risklere karşı maddi güvence sağlamak da giderek önem kazanıyor. Bu nedenle ev sahibi ve kiracı olarak binanızı ya da eşyalarınızı korumak için çeşitli sigorta seçeneklerini değerlendirebilirsiniz. Örneğin; Zorunlu Deprem Sigortası (DASK), özellikle deprem kaynaklı hasarlara karşı geliştirilmiş bir sistem. Ev sahipleri için zorunlu tutulan DASK'ın kiracılar açısından gerekliliği, kapsamı ve maliyetleri ise kira sözleşmelerinden abonelik işlemlerine kadar birçok alanda belirleyici. Peki, kiracıların DASK sigortasıyla ilgili sorumlulukları neler? Ek güvence gerekli mi? Gelin, DASK'ı kiracılar açısından inceleyelim ve kapsam dışı ihtiyaçları birlikte değerlendirelim. DASK Sigortası Nedir ve Neden Zorunludur? Zorunlu Deprem Sigortası, deprem nedeniyle çıkan yangın, tsunami ya da heyelan gibi oluşumların verdiği maddi zararları karşılamak için geliştirilmiş sigorta türüdür. 1999 Marmara Depremi’nin ardından Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından yönetilen sistem, tapuya kayıtlı meskenlerin depreme karşı güvence altına alınmasını amaçlar. Sadece binanın yapısal unsurlarını (duvarlar, kolonlar, temel) kapsayan sigorta, eşyaları veya dolaylı zararları teminat altına almaz. 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu’na göre belediye sınırlarındaki özel mülkiyete tabi binalar için DASK poliçesi zorunludur ve her yıl yenilenmelidir. Zorunlu tutulmasının ana nedeni ise deprem riskinin yüksek olduğu Türkiye’de vatandaşların maddi kayıplarını azaltmak, yeniden inşa süreçlerini desteklemektir. Resmi işlemlerin tamamlanması ve usule uygun yapılması için DASK poliçesi belirleyici rol oynar. Tapu devri, konut kredisi başvuruları veya elektrik / su abonelikleri gibi süreçlerde, geçerli poliçe sunulması şarttır. Her hasar durumunda sigorta bedelinin %2’si oranında tenzili muafiyet uygulanır, bu da küçük çaplı hasarların sigortalı tarafından karşılanmasını gerektirir. DASK’ın zorunlu olmasının temel nedeni, deprem sonrası toplumsal ve ekonomik yükü hafifletmek, bireylerin kendi başlarına karşılayamayacağı maliyetleri devlet destekli bir fonla telafi etmektir. Ancak köy yerleşimlerinde veya projesiz, mühendislik hizmeti almamış binalarda bu sigorta yapılamaz. Buradan da anlaşılacağı üzere DASK kapsamı sadece projeli, tapulu binalar için geçerlidir. Kiracıların DASK Sigortası Yaptırma Zorunluluğu Var mı? DASK sigortası kiracılar için zorunlu olan bir sigorta değildir, bu sorumluluk tamamen tapuda hak sahibi olarak görünen ev sahibine aittir. Ancak kiracılar, özellikle elektrik, su veya doğalgaz aboneliklerini kendi adlarına alacaklarsa ev sahibi adına “sigorta ettiren” sıfatıyla poliçe düzenletebilir. Bu durumda prim ödemesini kiracı yapsa dahi, poliçe ev sahibi adına düzenlenir ve olası depremde tazminat ev sahibine ödenir. Kiracıların sigorta işlemlerini üstlenmesi, genellikle kira sözleşmesindeki anlaşmalara veya abonelik işlemlerinin gerekliliklerine bağlıdır, ancak yasal olarak DASK yaptırmak ev sahibinin yükümlülüğündedir. DASK Sigortası Kimi Kapsar: Ev Sahibini mi Kiracıyı mı? Binanın yapısal hasarlarını karşıladığı için DASK sigortası yalnızca tapuda hak sahibi olan ev sahibini kapsar. Kiracı, poliçeyi düzenletip primleri ödese bile deprem sonrası tazminat ev sahibine veya tapuda belirtilen hak sahibine ödenir. Dolayısıyla kiracı sıfatıyla sigortadan doğrudan maddi faydalanamazsınız çünkü poliçe eşyaları veya size ait kişisel zararları kapsam dışı bırakır. Bu nedenle eğer kiracıysanız eşyalarınızı korumak için ayrı bir sigorta poliçesi düşünmeniz gerekir. DASK Fiyatları Ne Kadar ve Hangi Kriterlere Göre Belirlenir? Binanın özelliklerine ve deprem riskine göre DASK fiyatları değişiklik gösterebilir. Prim tutarları Doğal Afet Sigortaları Kurumu tarafından belirlenir ve her yıl güncellenir. Risk gruplarına göre artıp azalabilir. Çünkü her bölge aynı risk oranına sahip değildir. Primler, binanın deprem risk bölgesine, yapı tarzına (betonarme, yığma), inşaat yılına, kat sayısına, brüt metrekare büyüklüğüne göre hesaplanır. Örneğin; 1. derece deprem risk bölgesindeki bir betonarme bina 7. derece risk bölgesindeki bir binaya göre daha yüksek prim gerektirir. Hesaplama sürecinde binanın bulunduğu konum ve en önemlisi deprem risk kodu önemlidir. Bu nedenle binanın tam adresini, risk bölgesini belirlemede Ulusal Adres Veri Tabanı’ndan alınan 10 haneli UAVT kodu kullanılır. Yanlış beyan edilen bilgiler (örneğin, metrekare veya yapı tarzı) ise hasar durumunda tazminat ödemelerinde sorun yaratabileceğinden bilgi doğruluğu hayati olabilir. Yani kiracı veya ev sahibi olmanız fark etmeksizin poliçe düzenlerken bu bilgileri eksiksiz sağlamalısınız. Prim ödemelerinde ise büyük esneklik söz konusudur. Çünkü kredi kartı veya banka havalesiyle peşin ya da taksitli olarak yapabilirsiniz. DASK fiyatlarının nelerden etkilendiğini merak ediyorsanız aşağıdaki kriterlere göz atabilirsiniz: Deprem Risk Bölgesi: 1. derece risk bölgeleri (örneğin İstanbul) daha yüksek primlidir. Yapı Tarzı: Betonarme yapılar, taş, kerpiç veya ahşap gibi diğer inşaat türlerine kıyasla farklı prim tutarlarıyla hesaplanır. İnşaat Yılı: Yeni binalar, eski binalara kıyasla daha düşük risk taşıyabilir. Kat Sayısı: Yüksek katlı binalar daha fazla prim gerektirebilir. Brüt Metrekare: Daha büyük alanlar yüksek teminat ve prim anlamına gelir. Kiracıların Ekstra Güvence Alması Gerekir mi? DASK sigortası, yalnızca binanın yapısal unsurlarını koruduğundan kiracıların eşyalarını veya dolaylı zararlarını kapsam dışı bırakır. Bu nedenle kiracılar için ek bir sigorta poliçesi, özellikle yangın, hırsızlık veya su baskını gibi risklere karşı eşyalarını korumak isteyenler açısından önemli olabilir. Yani konut sigortası eşyalarınızı geniş teminatlarla güvence altına alır, deprem hasarlarında DASK limitlerini aşan zararları karşılayabilir. Örneğin; bir depremde eşyalar zarar görürse konut sigortası bu kayıpları poliçe limitleri dahilinde telafi eder. Ayrıca geçici konaklama masrafları veya hukuki sorumluluklar gibi ek teminatlar, yaşam düzeninizi sürdürmenize yardımcı olur. Ekstra güvence, kiracıların yaşam tarzına ve eşyaların değerine bağlı olarak değerlendirilmelidir. Yüksek değerli elektronik cihazlar, sanat eserleri veya kişisel koleksiyonlar için özel teminatlar eklenebilir. Öte yandan konut sigortası, asistans hizmetleriyle (örneğin, çilingir veya tesisat desteği) günlük yaşamda da avantaj sağlayabilir. Kiracı olarak poliçe kapsamını ihtiyaçlarınıza göre özelleştirerek bütçenizle uyumlu plan seçebilirsiniz. DASK’ın sınırlı kapsamı düşünüldüğünde eşyalarınız için ek sigorta seçeneklerini gözden geçirmeniz maddi ve duygusal kayıpları en aza indirecektir. DASK Sigortası Olmadan Elektrik ve Su Açtırmak Mümkün mü? 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu’na göre elektrik, su ve doğalgaz abonelikleri için geçerli bir DASK poliçesi beyan edilmesi zorunludur. Kiracı, abonelikleri kendi adına alacaksa ve evin DASK poliçesi yoksa veya süresi dolmuşsa ev sahibi adına poliçe düzenletmesi gerekebilir. Bu aşamada kurumlar devreye girer ve poliçenin varlığını elektronik ortamda veya poliçe belgesiyle teyit eder. Kontrol olmadan abonelik işlemi tamamlanamaz. Dolayısıyla kiralık ev ararken abonelik işlemleri öncesi poliçe durumunu kontrol etmeniz yasal uyumluluk ve sorunsuz işlem için şarttır. Kiracı ile Ev Sahibi Arasındaki DASK Sorumluluğu Nasıl Paylaşılır? Deprem sigortasının yasal sorumluluğu ev sahibine aittir, ancak kiracı ve ev sahibi arasında prim ödemesi konusunda anlaşmalar yapılabilir. Örneğin; kiracı, abonelik işlemleri için poliçe düzenletip primleri ödeyebilir ve bu tutarı kira bedelinden düşebilir. Fakat bu tür düzenlemeler, kira sözleşmesine net şekilde eklenmelidir. Çünkü poliçe her durumda ev sahibi adına düzenlenir ve tazminat hakkı ev sahibine aittir. Kiracı, “sigorta ettiren” olarak süreci yönetse bile yanlış beyanlardan hukuki sorumluluk taşıyabilir, bu yüzden bilgilerin doğruluğuna dikkat etmelidir. Kiracılar için Alternatif Sigorta Seçenekleri ve Fiyat Karşılaştırması Kiracıysanız DASK’ın sınırlı kapsamı nedeniyle eşyalarınızı ve yaşam düzeninizi korumak için alternatif sigorta seçeneklerini değerlendirebilirsiniz. Konut Sigortası Yangın, hırsızlık, su baskını, sel gibi risklere karşı eşyaları korur ve deprem teminatı eklendiğinde DASK limitlerini aşan hasarları karşılar. Asistans hizmetleri ve geçici konaklama masrafları gibi ek teminatlar da sunar. Primler eşyaların değeri, teminat kapsamı ve bölge riskine göre değişir. Kiracılar için maliyet, eşya değerine bağlı olarak DASK’tan daha yüksek olabilir ancak kapsamı çok daha geniştir. Eşya Sigortası Sadece kiracıların eşyalarına odaklanır ve bina hasarlarını kapsamaz. Yangın, hırsızlık veya su baskını gibi olaylarda eşyaların yenilenmesi veya onarımı için maddi destek sağlar. Primler ise eşyaların toplam değerine, seçilen teminatlara göre belirlenir. Genellikle konut sigortasından daha ekonomiktir. Ancak bina ile ilgili riskleri kapsamadığı için sınırlı koruma sunar.