A
Admin
Yönetici
Yönetici
İsrail’in bölünme, parçalanma tehlikesi var mı?
Var, bunu ilk söyleyen de İsrail Cumhurbaşkanı Herzog olmuştu.
Herzog, 2023’te, İsrail’in kuruluşunun 75. Yıl etkinlikleri sırasında dikkat çekmişti bu tehlikeye.
O dönem Netanyahu ve ortaklarının Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini kısıtlamaya çalıştığı ve milyonların sokaklara döküldüğü dönemdi.
Binyamin Netanyahu İsrail Başbakanı
Aradan iki yıl geçti, şimdi İsrail bir kez daha bölünmenin, parçalanmanın eşiğine geldi.
Netanyahu ve Ultra Ortodoks suç ortakları 672 gündür sürdürdükleri soykırımın kendilerine sonsuz bir iktidar sağlayacağını zannediyorlardı, öyle olmadı.
İsrail bugün bir iktidar krizinin değil devlet krizinin içerisinde debeleniyor.
Bu analiz mi yoksa olmasını umduğum bir şey mi yazdım, madde madde ilerleyelim, yazının sonunda siz karar verin.
Eyal Zamir İsrail Genelkurmay Başkanı
***
İsrail Başbakanı Netanyahu, Gazze’deki soykırımı son sürat hale getirmek isterken Genelkurmay Başkanı Zamir ile karşı karşıya geldi.
Başbakan’ın oğlu Yair Netanyahu, sosyal medyada bir mesaj paylaştı ve Genelkurmay Başkanı’nı “70’lerde Orta Amerika’da bir muz cumhuriyetine yakışır bir isyan ve askeri darbe girişiminin” arkasında olmakla suçladı.
Gazze’de soykırımı son sürat hale getirecek mini güvenlik kabinesinde suçlanan Genelkurmay Başkanı, Netanyahu’ya diğer bakanların önünde “Bu nasıl görünüyor? Neden bana saldırıyorsunuz? Savaşın ortasında neden bana karşı konuşuyorsunuz?” diye itiraz etti.
Bu kavganın sadece bir ayağı ve bu haliyle seçilmişler atanmışlar kavgası ama tek kavga bu değil.
Geçen hafta Tel Aviv’deki Kirya askeri karargâhında 20’den fazla general ve üst düzey subayın katıldığı bir toplantıda İsrail Hava Kuvvetleri Komutanı Bar’la, Gazze’de soykırımı yürüten Güney Komutanlığı’nın başındaki Assor birbirlerine girdiler. Hava Kuvvetleri Komutanı, talep edilen hava saldırılarının profesyonellikten uzak olduğunu söyledi, Güney Komutanı, “Siz Tel Aviv’dekiler sahadan tamamen kopmuş durumdasınız” diye bağırarak karşılık verdi.
***
Siyaset-ordu, ordu-ordu çatışması İsrail için tek risk değil. Bir de siyaset-yargı çatışması var.
Adalet Bakanı Levin bir süredir çatıştığı İsrail Başsavcısı Baharav-Miara’yı görevden aldırmak için uğraşıyordu, geçen hafta amacına ulaştı, Kabine, Başsavcı’yı görevden aldı ama Yüksek Mahkeme bu kararı hemen engelledi.
Hükümetin görevden almayı denediği ama başaramadığı Başsavcı, dün soykırımın devamı için yapılan “Güvenlik Kabinesi” toplantısına mecburen davet edildi.
Tablo şu, hem Yüksek Mahkeme hem de Başsavcı ile kavgalı olan hükümet soykırım dahil aldığı kararların yasal sorumluluğu gereği yargıya danışmak, onlarla beraber yürümek zorunda.
Bir ülke için daha kaotik bir durum olabilir mi?
Olabilir zira İsrail de üç güç daha var ve orada da durum tam bir karmaşa...
***
İsrail’de Ultra Ortodoks gruplarla Netanyahu’nun partisinin ılımlı seçmenleri ve seküler gruplar arasında ciddi bir kavga var.
Bu kavganın sebebi, çok cephede savaşta olan, yedek askerleri bile defalarca göreve çağırılan İsrail’de Ultra Ortodoks kesimin Tevrat’ı öğrenmek gerekçesiyle askere gitmek istememesi.
Bu konuda kamuoyu baskısı çok arttı, Jerusalem Post gibi gazetelerde din için kutsal kitap okumak yerine din için savaşın tarzı başlıklar atıldı.
İçerisinde Ultra Ortodoks unsurlar da barındıran soykırımcı Netanyahu Hükümeti, sorunu daha fazla öteleyemedi.
Celp çıkarılmasına rağmen orduya katılmayan 2 Yeşiva yani din okulu öğrencisi polis tarafından tutuklandı.
Ultra-Ortodoks Degel HaTorah partisinin ruhani lideri, bu gelişme üzerine basın toplantısı düzenledi ve Hükümeti Haredi toplumuna savaş açmakla suçladı. “İsrail Devleti, Yeşiva öğrencilerine savaş açtı. Haredi Yahudiliği, daha önce hiç olmadığı kadar küresel bir mücadeleye girişecek” dedi. Yetmedi, Haredi gazetesi Yated Ne’eman dün sabah manşetinde hükümete karşı “savaş”çağrısıyaptı. Bu kavgayı önemsemek lazım zira Harediler geçmişte, İsrail askerlerini taşıyan otobüslere ateş açmak dahil teröre kolaylıkla başvurabilen ya da dünya genelinde etkisini kolayca kullanabilengruplardır.
***
İsrail medyası bir süredir Gazze konusunda ciddi bir yalpalama içerisinde çünkü dünyadan gelen tepkileri görüyorlar.
İran nükleer tesislerinin vurulduğu günün ertesi gün çeşitli gazetelerde Netanyahu’ya “Görevini yaptın artık istifa et” çağrıları yapıldı.
Bugün, dünyada İsrail’in durumu hiç olmadığı kadar kötü ve bu göz göre göre gelen bir kriz eleştirileri yapılıyor.
Sağ gazeteler bile iktidarın Gazze’de sadece “şiddete” dayanan politikasının çöktüğünü yazıyor.
Medya böyle ve son güç iş dünyası daha da panikte.
Norveç’in en büyük emeklilik fonu KLP, İsrail ordusuna ekipman satan iki şirketle, söz konusu ekipmanların Gazze’deki savaşta kullanılma ihtimali nedeniyle artık iş yapmayacağını açıkladı. Toplam 2 milyar dolarlık bir bütçeyi yöneten fonun bu kararı İsrail iş dünyasında korkuya neden oldu.
İş dünyası, Güney Afrika’nın beyaz üstünlüğü dönemindeki gibi bir izolasyona uğramaktan korkuyor.
***
İsrail devlet yapısını oluşturan kurumlar birbirleriyle ve kendi aralarında kavga ediyorlar.
İsrail’in sosyal düzeninde önemli olan dini yapılanmalar tüm devletle kavga etmeye hazırlanıyor.
Medya ve iş dünyası bulundukları noktanın iyice dibe yaklaştığını gördükleri için nereye ve nasıl dönebileceklerini merak ediyorlar.
İsrail’in tüm fay hatları hareketlendi ve İsrail devleti tekrar bölünmenin ve parçalanmanın eşiğine geldi.