A
Admin
Yönetici
Yönetici
4857 Sayılı İş Kanunu’nun hafta tatili düzenlemesi 46'ıncı madde aşağıdaki şekli ile birinci fıkra düzenlenmiştir. Hafta tatili ücreti Madde 46 - Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saat dinlenme (hafta tatili) verilir. “Ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından turizm işletmesi belgesi verilen konaklama tesislerinde çalışan işçilerin bu fıkra kapsamında hak kazandığı hafta tatili, işçinin yazılı talebi veya onayı ile hak kazandığı günü takip eden dört gün içinde kullandırılabilir. Bu halde işçinin hak kazandığı hafta tatilinde yaptığı çalışmaların günlük normal çalışma süresi kadar kısmı fazla çalışmanın hesabında dikkate alınmaz. İşçi verdiği onayı otuz gün önceden işverene yazılı olarak bildirimde bulunmak kaydıyla geri alabilir.”(Yeni Düzenleme bu şekli ile Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüğe girecektir.) Kanun teklifi verilirken genel gerekçe olarak; Turizm sektöründe çalışan işçilere yönelik olarak haftalık izinlerin 10 günlük süre içerisinde kullanabilmesine imkân sağlayacak esneklikte bir düzenleme yapılarak daha verimli bir serbest zaman yaratılması ile değişen sosyal yaşam ve ekonomik koşullar doğrultusunda işçi ve işveren arasındaki çalışma barışına katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Kanun düzenleyici hafta tatili hakkı saklı tutularak turizm sektöründe ortaya çıkan ihtiyaçlar göz önüne alınarak Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm işletme belgeli konaklama tesislerinde çalışan personelin yazılı talebi ve onayı olmak kaydıyla haftalık izinlerini gerekli görülen durumlarda 10 günlük süre içerisinde kullanabilmesine imkan sağlayacak esneklikte bir düzenleme yapılarak haftalık izinlerin haftada 1 gün (6+1) kullanılacağına ilişkin genel kurala söz konusu personel yönünden istisna getirilmektedir. 45 saatlik çalışma süresinin tamamlandığı gün hafta tatiline hak kazanan işçinin hak kazandığı hafta tatilini yazılı talebi veya onayı ile tatile hak kazandığı günü takip eden dört gün içerisinde (10+1) kullanması mümkün hale gelmektedir. İşçi yönünden hak edilen hafta tatillerinin birleştirilerek kullanılmasına ve daha verimli bir serbest zaman yaratılmasına, özel yaşamlarına ayırdıkları zamanı daha verimli kullanmalarına imkan sağlanmakta aynı zamanda değişen sosyal yaşam ve ekonomik koşullar dikkate alınarak işçi ve işveren yönünden çalışma barışının sağlanmasına da büyük ölçüde katkı sağlanması amaçlanmaktadır. İLO raporlarında da iş-özel yaşam uyumu politikalarının, işletmelere önemli yararlar sağladığı, politikaların hem çalışanlar hem de işverenler için faydalı olduğuna dair tespitlere yer verilmektedir. Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kanun metni savunması; 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca işyerlerinde haftalık çalışma süresinin 45 saat olarak belirlendiği, bu süreyi tamamlayan çalışanlara yedi günlük dönem içinde bir günlük hafta tatili hakkının tanındığı ve uygulamada bu hakkın altı gün çalışan işçilerin yedinci günü izinli sayılması biçiminde uygulandığı, buna göre düzenlemeyle Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından turizm işletme belgesi verilen konaklama tesislerinde çalışan personele yönelik olarak yazılı talep veya onayları doğrultusunda hafta tatilinin zorunlu hâller kapsamında 10 günlük süre içinde esnek biçimde kullanılabilmesine olanak sağlanacağı, bu kapsamda haftalık 45 saatlik çalışma süresini dolduran çalışanların, yazılı onay vermeleri koşuluyla hafta tatillerini takip eden dört gün içinde kullanabilmelerine imkân tanındığı, ayrıca bu onayın geri alınması durumunda işverene 30 gün önceden yazılı bildirimde bulunulması şartının getirildiği, söz konusu esneklik sayesinde çalışanların dinlenme sürelerinin birleştirilerek daha verimli kullanabileceği, ayrıca düzenleme ile değişen sosyoekonomik koşullar doğrultusunda işçi ve işveren ilişkilerinde sürdürülebilir çalışma barışının korunmasının amaçlandığı ve düzenlemenin toplamda 7.467 adet turizm işletme belgeli tesisi kapsadığı belirtilmiştir. ANAYASA AYKIRI MI? Hukukçular hafta tatili uygulamasının esnekleştirilmeye gidilmesini, bunun ilerleyen süreçlerde diğer iş kollarına da emsal olacağını vurgulamak istiyor. Anayasa 50'inci maddesi ile çalışanların dinlenme haklarında vurgulama yapılmış, esnekliğe yer verilmemiştir. Bu hükümle hafta tatili işçinin 7 günlük zaman dilimi içerisinde kesintisiz 24 saat dinlenmesini sağlamak amacıyla tanınmıştır.10 gün çalıştırılması sonucu teklif maddesi anayasa aykırı olabilir. TİSK GÖRÜŞÜ Esnek hafta tatili uygulamasının olumlu olacağını, bu konunun özellikle inşaat sektörünü de içine alacak şekilde uygulamasının yapılmasını da gerekli göreceklerini, yeni nesil çalışma modellerinin avantajlarıyla hem işçi hem de işveren tarafından talep görüldüğü vurgulanmıştır. İŞÇİ SENDİKALARI; ILO 14 ve 4857 46 Maddesi’nde,Yargıtay uygulamalarında hafta tatilinin 10 gün kadar ertelemenin mümkün olmadığını, Anayasa aykırılığı, uluslararası sözleşmelere, yargı kararlarına göre örtüşmeyen bir uygulama olacağını dile getirmişler. İŞÇİNİN ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI Burada belki de işçinin ötelemeli, esnek hafta tatili kullanması ileride oluşacak iş kazalarında işverenlerin kusur hanelerine yazılacak mı? Konunun bu gözle de değerlendirilmesi gerekir. KANUN ÖZETİ! 4857/46 Maddesine eklenen cümle ile birlikte turizm işletme belgesine sahip konaklama tesislerinde çalışan işçiler için hafta tatilinin kullanımında esnekliğe yer verilmiştir. İşçinin eli zayıf olmasına rağmen bu hakkı kullanması için, hafta tatili işçinin yazılı talebi, onayı ile hak kazanılan günü takip eden 4 gün içinde kullandırılması. Kafamızda soru işareti kalacak, işçinin hafta tatilinde yaptığı normal süreli çalışmalar fazla mesai sayılır mı, sayılmaz mı? Fazla mesai onayında olduğu gibi 30 gün önceden işverene bildirim yapmak suretiyle yazılı bildirimle bu ötelemeli esnek hakkından vazgeçmesi beklenecektir. Bu bağlam da Anayasal hakkın ihlal edilmesi gündeme gelecektir. Burada işçi işverenin emrinde çalıştığı için serbest iradesi ve 30 gün içinde bu hakkının eskiden olduğu gibi 7'günde kullanım hakkına nasıl geri dönebilecektir. Bu sektörde TİS yapan işyerleri içinde sorunlu bir sözleşme dönemine girilecektir.