A
Admin
Yönetici
Yönetici
Küresel ısınma ve çevre kirliliği, Dünya’nın geleneksel mevsim döngüsünü kökten değiştirdi. Bilim insanlarına göre insan kaynaklı faaliyetler, artık gezegenimizde “duman mevsimi” ve “çöp mevsimi” adı verilen iki yeni sezonun ortaya çıkmasına yol açtı. Bu alışılmadık iklimsel dönemler, hem insan sağlığını hem de doğayı tehdit ediyor. DUMAN MEVSİMİ: SINIRLARI AŞAN KİRLİLİK Güneydoğu Asya’da, özellikle Endonezya ve Malezya’da tarım alanlarını temizlemek için bilinçli olarak çıkarılan yangınlar sonucu oluşan yoğun pus, yaz aylarında bölge genelinde ciddi hava kirliliğine neden oluyor. Duman; Singapur, Tayland gibi komşu ülkelere kadar ulaşarak milyonlarca insanın sağlığını tehdit ediyor. Benzer bir durum ABD’de de yaşanıyor. Kaliforniya’da artık sadece yaz aylarında değil, ilkbahardan Aralık ayına kadar süren orman yangınları nedeniyle Kuzey Amerika’nın kuzeydoğusunda yeni bir “duman mevsimi” ortaya çıktı. Bu süreçte hava kalitesi ciddi oranda düşüyor. ÇÖP MEVSİMİ: KIYILARA VURAN PLASTİK DALGALARI Bali Adası’nda her yıl Aralık-Mart döneminde yaşanan “çöp mevsimi”, okyanus akıntılarının plastik atıkları kıyıya taşımasıyla oluşuyor. Muson rüzgarlarının etkisiyle denizden gelen binlerce ton çöp, adanın sahillerini kaplıyor. Bali yerel yönetimi sadece geçtiğimiz yıl bu dönem boyunca 3.000 tonun üzerinde atık toplandığını açıkladı. Benzer çöp sezonları Tayland, Filipinler ve ABD’nin doğu kıyılarında da gözlemleniyor. Körfez Akıntısı nedeniyle yaz aylarında plastik atıklar Florida ve Carolina kıyılarına, nehir taşkınlarıyla birlikte ise New England sahillerine kadar ulaşıyor. YENİ MEVSİMLER, KAYBOLAN DOĞAL DÖNGÜLER Bilim insanları, onlarca yıllık uydu görüntüleri ve meteorolojik veriler ışığında yaptığı incelemeler sonucunda, geleneksel mevsimlerin artık ya tamamen kaybolduğunu ya da büyük oranda düzensizleştiğini ortaya koydu. Sönmüş mevsimler: Yeterli kar yağışının artık görülmediği Andlar ve Rocky Dağları’nda kış turizmi sezonlarının ortadan kalkması gibi örnekleri kapsıyor. Aritmik mevsimler: İlkbaharın beklenenden haftalar önce başlaması ya da yazların uzaması gibi doğanın ritmini kaybettiği senaryoları ifade ediyor. Senkoplu mevsimler: Hâlâ varlığını sürdüren ancak daha sert, daha düzensiz ve ölümcül geçen dönemleri tanımlıyor. Özellikle Avrupa’da yazlar artık daha sıcak ve tehlikeli geçiyor. ANTROPOSEN GERÇEĞİ Tüm bu değişimlerin merkezinde ise insan var. Bilim çevreleri, bu yeni sezonları “Antroposen Çağı”nın ürünü olarak değerlendiriyor. Bu çağda doğaya yön veren ana unsur artık insanlar. Sonuç olarak Dünya’nın mevsim döngüsü, dört mevsimden ibaret olmaktan çıkmış durumda. (GERÇEKGÜNDEM)