A
Admin
Yönetici
Yönetici
Yoğun iç ve dış gündem nedeniyle ertelemek zorunda kaldığım bir izlenim yazısına ancak sıra geldi. Öte yandan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Katar ziyaretiyle tekrar gündem olan “Körfez sermayesi beklentisi” konusuna da denk düştü.
Yaklaşık iki hafta önce Dubai ve Kuzey Emirlikleri Türk İş Konseyi (TBC) Başkanı Kanat Kutluk’un davetiyle bir grup gazeteci Dubai’de yerleşik iş insanları ve Dubai iş dünyası temsilcileriyle bir araya geldik. 2004’de Dubai Ticaret Odası (DTO) çatısı altında kurulan TBC gibi bugün DTO’ya kayıtlı 55 iş konseyi daha var. Yalnız, DTO denilince aklınıza bizdeki il ticaret odaları gelmesin. Bünyesinde üç farklı odayı birleştiren, biri İstanbul’da olmak üzere 34 ülkede ofisleri olan büyük bir kuruluş söz konusu edilen.
TBC de, sadece Dubai’de 800 üyesiyle Türk iş dünyasının değil, 21 yıl sonunda büyüklüğü 60 bine ulaşan Türk toplumunun da temsilcisi. Üyeleri arasında Türkiye’nin önde gelen şirketleri var. Ama asıl etkisi bizatihi Dubai’de doğmuş, büyüyen üye şirketlerinden. Başkan Kanat Kutluk, TBC’nin yurtdışı doğumlu en büyük iş örgütü olabileceğini söyledi.
Kamu TBC’nin farkında mı?
Kutluk, TBC’ın 7. başkanı. Ekip olarak göreve geldiklerinden bu yana TBC’nin Türkiye’deki bilinirliğini artırmaya çalışıyorlar. Bize yapılan davetin en önemli nedeni de bu. Dubai’den yola çıkarak, BAE ve Arap iş dünyasının doğru anlaşılarak değerlendirilmesi sadece yerleşik Türk iş insanlarının önünü açmaz, Türkiye’nin de yatırımcı çekmesini kolaylaştırır. Çünkü bu “ekosistem” öyle zannedildiği kadar “kolay” bir sistem değil. En azından anlatılanlardan benim anladığım; elde çanta, kafada ön yargı işe soyunulacak yer olmadığı gibi yeterince hazırlık yapmadan, kestirmeden yol almak isteyenlere göre hiç değil. Kriterler yüksek. Hem de çok yüksek. Buradaki iş yapma standardı, usulü, hukuku, kültürü iyi kavranırsa, Türkiye’ye çekilmek istenen BAE’li yatırımcıların beklentileri de daha iyi anlaşılır. Dubai’den 22 ülkeye teknoloji ihraç eden, müşterileri arasında Suudi Arabistan istihbarat teşkilatının da olduğunu öğrendiğim Murat Toksöz’ün, “Yönümüzü Avrupa’ya çevirirken buradakilerin yoğurt yiyişi gözardı edilmiş” sözü de bu anlamda fikir verici.
En basit örneklerden biri, herhangi bir bankada hesap açtırmak. Bir çok ülkede bunun için sadece pasaport yeterli olabilir. Burayı dünyanın önde gelen finans merkezlerinden biri haline getiren fark ise daha burada başlıyor. Bu girişim aylar sürebilir çünkü çok sık elenip, dokunuyor. Aksi takdirde dünyanın önde gelen 29 bankasından 27’si Dubai’de olmazdı.
TBC ile BAE’nin 7 emirliğinden biri olan Fujairah’ın Ulusal Bankası arasında imzalanan işbirliği anlaşması töreninde bankanın Türk Genel Müdür Yardımcısı Alper Güleç, bunun nedenini “sistemin temiz tutulması çabası” olarak açıkladı. Güleç, dünyanın dört bir yanından yüzlerce ülke, firma ve kişinin iş yaptığı finans merkezinde bankaların müşterilerini tanıma konusunda çok sıkı kuralları olduğunu vurguladı. Yeni gelen firmaların elinden tutan olmadıkça ekosistemin içine girmenin zor olduğunu belirten Güleç, “Türk İş Konseyi gibi bir aracının olması ise işleri kolaylaştırıyor” dedi.
TBC üyesi ve Hukuk Komitesi Başkanı Prof. Dr. Sezin Aktepe Artık ise ülkenin güvenli, evrensel standartların yakalandığı hukuk sistemine, özellikle tahkimin çok gelişmiş olduğuna dikkat çekti. Kişi ve miras hukukunda Şeri hukuk uygulanması nedeniyle, Dubai ve BAE’de iş yapmak isteyenlerden sıkça alınan sorunun “Hukuk bizi korur mu sorusu olduğunu?” belirten TBC üyelerinin verdiği yanıt ise hemen hemen aynı: Haklıysanız kazanırsınız.
Burada iş yapmak isteyenlerin dikkate alması gereken bir başka önemli unsuru aslında en iyi tur rehberimiz ifade etti, “Burada yabancılık hissetmezsiniz çünkü herkes yabancı”. “Emirati” olarak ifade edilen Dubai Emirliği vatandaşlarının oranı yaşayanların sadece yüzde 10 - 12’si. Yüzde 50’yi ise ağırlıklı olarak güney Asya kökenli nüfus oluşturuyor. Savunma, altın ve petrol şirketlerinde “yüzde 51 yerli ortak kuralı” geçerli olmakla birlikte, 2021’den itibaren yavaş yavaş esnetildiği belirtiliyor.
Daha fazlası ve bu civardaki yoğurt yiyişi öğrenmek için, Dubai’nin eşik bekçisi konumundaki TBC’nin kapısını çalmakta fayda var. Onlar da tüm program boyunca bunu anlatmaya çalıştı. Asıl kestirme yol bu eşiği atlamak olabilir.