A
Admin
Yönetici
Yönetici
1985’ten bu yana Marmara’da dalış yapan su altı belgeselcisi Tahsin Ceylan, müsilajı ilk elden gözlemleyen isimlerden biri. “Deniz tabanına bağlı türler için bu tam bir trajedi” diyor. Görüntülerinde, müsilajın deniz çayırlarını bir örümcek ağı gibi sardığı, tabanı tamamen kapladığı görülüyor. “Atıklar arıtılmadığı sürece Marmara Denizi yok olacak,” diye uyarıyor Ceylan. Eylem planı: Kağıt üstünde kalan sözler 2021 yazındaki felaketin ardından 22 maddelik Marmara Denizi Eylem Planı açıklandı. Ama Prof. Sarı’nın ifadesiyle, uygulama sınıfta kaldı: “2021’de ileri biyolojik arıtma oranı yüzde 51’di. 2024’te yüzde 51,7 oldu. Yani ilerleme yok denecek kadar az.” Marmara Belediyeler Birliği ise bazı taahhütlerin yerine getirildiğini savunuyor: İzleme çalışmaları, farkındalık kampanyaları, paydaş koordinasyonu… Ancak hâlâ denize yetersiz arıtılmış atık su karışıyor. “Bu kirliliği azaltmadan müsilajla mücadele edemeyiz,” diyor Sarı. Toplumsal girişimler ve umut Marmara Kadın Değişim Öncüleri adlı bir grup, yerel yönetimleri harekete geçirmek için imza kampanyası başlattı. Grup sözcüsü Miray Saygı, “Müsilajla yaşayan insanların çoğu sorunun farkında değil ya da kendini çaresiz hissediyor. Bu yüzden eyleme geçiyoruz,” diyor. “Umut bizim için eylemdir. Konuştuğumuz sürece, hareket ettiğimiz sürece umut vardır.” Yüzey temiz ama dipte felaket 2021’de deniz yüzeyi temizlense de, dipteki yapışkan müsilaj katmanı duruyor. Uzmanlara göre, gerçek çözüm kirliliği azaltmak: Sanayi atıklarını engellemek, ileri biyolojik arıtma oranını artırmak ve denize fosfor taşıyan evsel atıkları durdurmak. Bireyler de katkı sunabilir. Örneğin, fosfor içermeyen deterjanlar kullanmak gibi basit tercihlerle. Buzdağının görünmeyen yüzü Deniz biyoloğu Zafer Murat Çetintaş’a göre müsilaj Karadeniz’e kadar ulaştı. “Karadeniz zaten çok kirli. Bu yaz kıyıları da müsilajla karşılaşabilir,” diyor. “Boğaz” Türkçede “gırtlak” anlamına geliyor. Belki de yakında İstanbul’un Boğazı da boğulacak. Van Lier, Burgazada kıyılarına yeniden yaklaşan müsilaj nedeniyle yüzemiyor. “Ne kadar çok müsilaj görsem de bu sadece yüzey. Asıl sorun görünmeyen kısım,” diyor. “Buzdağı gibi.” “Denizde olmak istiyorum,” diyor Van Lier, “ama deniz ölüyor.” Ve ardından cümlesini sessizlikte tamamlıyor: