A
Admin
Yönetici
Yönetici
Cari açık mart ayında beklentileri aştı, rezervler hızla eridi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2024 yılı Mart ayına ilişkin ödemeler dengesi istatistiklerini yayımladı. Verilere göre, mart ayında cari işlemler hesabı 4,09 milyar dolar açık verdi. Ekonomistlerin beklentisi 3,9 milyar dolardı; açıklanan rakam bu öngörüyü aşarak dikkat çekti. Cari dengenin mart ayı itibarıyla art arda beşinci kez açık vermesi, ekonomide kalıcı yapısal dengesizliklerin devam ettiğini ortaya koydu. Son 12 aylık dönemde toplam cari açık 12,6 milyar dolara yükseldi. Altın ve enerji hariç fazla verildi Her ne kadar genel denge açığı artmış olsa da, altın ve enerji hariç tutulduğunda cari işlemler hesabı 1,47 milyar dolarlık fazla verdi. Bu fazlanın başlıca kaynağı hizmet gelirleri olurken, özellikle taşımacılık ve turizm sektörlerinin dış ticaret açığını telafi etmede önemli rol oynadığı görüldü. Hizmet gelirleri istikrarı koruyor Mart ayında hizmetler dengesinden elde edilen net girişler 2 milyar 672 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu gelirin yaklaşık yarısını 1 milyar 343 milyon dolarla taşımacılık sektörü sağladı. En güçlü katkı ise 2 milyar 177 milyon dolarla turizmden geldi. Pandemi sonrası toparlanan seyahat gelirleri, döviz girişinde canlanmanın sürdüğüne işaret etti. Yatırım çıkışları büyüyor, rezervler eriyor Sermaye hareketleri açısından bakıldığında, mart ayında Türkiye’den ciddi bir portföy yatırımı çıkışı yaşandı. Bu kalemde toplam 3,5 milyar dolarlık net çıkış kaydedildi. Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında ise sadece 338 milyon dolarlık sınırlı bir giriş gerçekleşti. En çarpıcı gelişmelerden biri ise resmi rezervlerde yaşanan ciddi gerilemeydi. Mart ayında rezervlerden 15,1 milyar dolar eksildi. Bu durum, döviz kurlarını kontrol altına almak için Merkez Bankası'nın ciddi bir rezerv müdahalesine başvurduğunu gösteriyor. Net hata ve noksan yine negatif Cari işlemler dengesinde kaynağı tam belirlenemeyen para hareketlerini yansıtan net hata ve noksan kalemi mart ayında -3,94 milyar dolar olarak kaydedildi. Bu kalemde yılın ilk üç ayında toplam çıkış 6,69 milyar dolara ulaştı. Bu büyüklükteki fark, kayıt dışı sermaye hareketleri ve eksik beyan edilen işlemlerden kaynaklanıyor olabilir. Cari açık sürdürülebilir mi? Uzmanlara göre, cari açığın bu seviyelerde devam etmesi Türkiye ekonomisi için ciddi risk oluşturuyor. Döviz girdilerinin büyük ölçüde turizm gibi mevsimsel ve dışsal kalemlere bağlı olması, sürdürülebilirlik açısından endişe veriyor. Ayrıca, rezervlerdeki erimenin devam etmesi, Merkez Bankası’nın elindeki döviz cephanesinin zayıfladığını gösteriyor. Ekonomistler, özellikle yaz aylarında turizm gelirlerinin artmasıyla birlikte dış ticaret açığında geçici iyileşmeler yaşanabileceğini, ancak yapısal reformlar yapılmadığı sürece cari açığın uzun vadede tehdit olmaya devam edeceğini belirtiyor.