A
Admin
Yönetici
Yönetici
Beynin toksik maddelerden arındığı glimfatik sistemin keşfi, öğrenme, hafıza ve nörolojik hastalıklar üzerine yeni ufuklar açtı. Medicana Sağlık Grubu Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Hasan Armağan Uysal, Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklarda bu sistemin önemli rol oynayabileceğini belirterek, “Glimfatik sistemin güçlü olması için uyku hijyeni ve sağlıklı yaşam hayati önem taşıyor” dedi. BEYİNDEKİ ZARARLI ATIKLAR NASIL TEMİZLENİR? Beyin, uyanıkken durmaksızın çalışırken faaliyetleri sonucu zararlı maddeler biriktirir. Bu atıklar, nöronların ürettiği proteinler, toksinler ve metabolik kalıntılar olabilir. Doç. Dr. Uysal, “Eğer bu çöpler zamanında toplanmazsa, ileride ciddi nörolojik sorunlara yol açabilir. İşte glimfatik sistem burada devreye giriyor” diye konuştu. DERİN UYKUDA BEYİN TEMİZLİĞİ BAŞLIYOR Glimfatik sistem, özellikle derin uyku evresinde aktifleşir. Beyin hücreleri bu evrede hafifçe büzüşür, aralarındaki boşluklar genişler ve beyin omurilik sıvısı toksinleri temizler. Doç. Dr. Uysal, “Siz uyurken beyninizde küçük ama etkili bir temizlik ordusu çalışıyor” dedi. HAFIZA VE ÖĞRENMEYE ETKİSİ Uyku sırasında hem hafıza pekişir hem de gereksiz bilgiler temizlenir. “Glimfatik sistem, beynin geceleri hem yedekleme yapmasını hem de hard diskini temizlemesini sağlar” diyen Uysal, bu sürecin öğrenme için çok önemli olduğunu vurguladı. DÜZENLİ VE KALİTELİ UYKU ŞART Uyku düzeni glimfatik sistemin sağlığı için kritik önemde. Uykusu düzensiz ya da yetersiz olanlarda toksin birikimi artabilir. Uysal, “Aynı saatte yatmak, ekrandan uzak durmak, kafeinden kaçınmak gibi uyku hijyeni önerileri altın değerindedir” dedi. YAŞAM ALIŞKANLIKLARI VE GLİMFATİK SİSTEM Kronik stres, damar yapısını bozarak sistemi aksatabilir. Egzersiz ve antioksidan zengini beslenme ise sistemi destekler. “Sağlıklı yaşam, glimfatik sistemin verimli çalışmasını sağlar” ifadelerini kullandı. NÖRODEJENERATİF HASTALIKLARLA İLİŞKİSİ Alzheimer ve Parkinson hastalıklarında toksik proteinlerin birikimi önemli. Uysal, “Glimfatik sistemin bozulması, bu proteinlerin birikmesine zemin hazırlayabilir. Sistem yaşla birlikte yavaşlar ve hafıza sorunları artar” dedi. YENİ GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ UMUT VADEDİYOR Gelişmiş MR teknikleri glimfatik sistemi görüntülemeye başladı. “İleride ‘glimfatik check-up’ gibi kavramlar hayatımıza girebilir” diyen Uysal, ilaç ve tedavi araştırmalarının sürdüğünü söyledi. BEYİN TEMİZLİĞİ İÇİN 5 ALTIN KURAL Uyku rutini oluşturun: Aynı saatte yatmak ve uyku öncesi sakin ortam sağlamak. Başınızı yüksekte tutarak uyuyun: Beyin omurilik sıvısı akışını kolaylaştırır. Alkol ve sigarayı sınırlayın: Bu maddeler damar geçirgenliğini bozar. Gündüz yürüyüşleri yapın: Kan dolaşımını artırır, sistemin işini kolaylaştırır. Sessizlik anları yaratın: Gün içinde 10-15 dakika zihinsel boşluk beyni dinlendirir.