A
Admin
Yönetici
Yönetici
Liv Hospital Ankara Klinik Psikoloğu Ecem Özcan Tatlıdil, Alzheimer ve Demansın 65 yaş üzeri bireylerde daha sık ortaya çıktığını vurgulayarak, "Alzheimer ve Demans, sessizce gelen bir zihinsel erozyondur" dedi. Kadınların, erkeklere göre daha yüksek risk altında olduğunu, eğitim düzeyi düşük kişilerin de hastalığa daha yatkın olduğunu ifade etti. DEMANS VE ALZHEIMER AYNI DEĞİLDİR Tatlıdil, Alzheimer ile Demansın farklı kavramlar olduğunu belirtti: "Demans genel bir çatı tanımdır. Alzheimer ise bu çatı altında karşılaşılan en yaygın hastalıktır. Tüm Demans vakalarının yaklaşık yüzde 60-70’ini Alzheimer oluşturur." DEMANSIN BELİRTİLERİ VE EVRELERİ Demansın hafıza, dikkat, dil, karar verme ve günlük yaşam becerilerinde bozulmayla ilerlediğini aktaran Tatlıdil, Alzheimer’ın özellikle hippocampus bölgesini etkilediğini söyledi. Hastalığın dört evresi vardır: Ilımlı Bilişsel Bozukluk (MCI) Erken Evre Orta Evre İleri Evre Her evrede belirtiler ağırlaşmakta ve kişisel bakımda zorluklar başlamaktadır. RİSK FAKTÖRLERİ: KADINLAR VE SAĞLIK SORUNLARI ÖNE ÇIKIYOR Kadınların erkeklere göre daha yüksek risk taşıdığını belirten Tatlıdil, eğitim düzeyi düşük olanlarda hastalığın daha yaygın olduğunu söyledi. Ayrıca kafa travmaları, yüksek kolesterol, Tip-2 diyabet ve yüksek kan şekeri (hiperglisemi) gibi faktörlerin risk oluşturduğunu ifade etti. ERKEN BAŞLANGIÇLI VE GEÇ BAŞLANGIÇLI ALZHEIMER 65 yaş öncesinde başlayan erken başlangıçlı Alzheimer’ın daha hızlı ilerlediğini belirten Tatlıdil, 65 yaş sonrası başlayan geç başlangıçlı Alzheimer’ın ise daha yaygın ve yavaş ilerlediğini aktardı. DEMANS TANISI İÇİN ÜÇ TEMEL ŞART Demans tanısında; zihinsel performansta belirgin bozulma, bu bozukluğun birden fazla bilişsel alana yayılması ve günlük yaşam işlevlerinin etkilenmesi gerektiğini vurguladı. DEMANSIN EN YAYGIN BELİRTİLERİ Tatlıdil, demans belirtilerini üç ana başlık altında topladı: Kognitif belirtiler: unutkanlık, kelime bulma güçlüğü, dikkat dağınıklığı, yön karıştırma Davranışsal belirtiler: depresyon, kaygı, sinirlilik, içe kapanma, sanrılar ve halüsinasyonlar İşlevsel belirtiler: alışverişte zorlanma, yemek yapma ve temizlikte azalma, kişisel bakımın ihmal edilmesi HER UNUTKANLIK DEMANS DEĞİLDİR Tatlıdil, herkesin unutkanlığının demans anlamına gelmediğini belirtti. Subjektif unutkanlık ve hafif kognitif bozukluk demans öncesi uyarı evreleri olarak kabul edilmektedir. Ayrıca depresyon, deliryum, B12 eksikliği, hipotiroidi gibi durumların da demansla karışabileceğini söyledi. DEMANS TEDAVİSİ VE ÖNLEME YÖNTEMLERİ Alzheimer ve diğer demans türleri için kesin bir tedavi olmadığını ifade eden Tatlıdil, ancak bazı ilaçların belirtileri hafiflettiğini ve ilerlemeyi yavaşlattığını söyledi. Fiziksel ve zihinsel aktivite, sağlıklı beslenme, kronik hastalıkların kontrolü, sosyal ilişkilerin sürdürülmesi, sigara ve alkolün azaltılması gibi tedbirlerin risk azaltmada etkili olduğunu belirtti. DÜNYADA HER 3 SANİYEDE 1 DEMANS TANISI KONULUYOR Tatlıdil, "Dünyada her 3 saniyede bir kişinin Demans tanısı aldığını ve 2050 yılında Demanslı birey sayısının 150 milyonu aşmasının beklendiğini" açıkladı. Yakınlarının ise hastalarla iletişimde sabırlı olmaları, kısa ve basit cümleler kullanmaları, rutinleri korumaları ve güvenli bir ortam sağlamaları gerektiğini söyledi. HASTALIK SÜRECİNDE YAKINLAR İÇİN ÖNERİLER Tatlıdil, hasta yakınlarına şu önerilerde bulundu: Tartışmamak ve hatırlatmaya çalışmak Kısa, net ve basit cümleler kullanmak Günlük rutinleri sürdürmek Evin fiziksel güvenliğini sağlamak Sabırlı olmak ve zorlayıcı davranışları kişisel almamak Empati kurmanın en büyük destek aracı olduğunu unutmamak