A
Admin
Yönetici
Yönetici
Parasetamol etken maddesi içeren ve Tylenol ile Panadol gibi isimlerle bilinen ağrı kesiciler, yalnızca fiziksel değil, psikolojik etkileriyle de tartışma konusu oldu. ABD’de yapılan bir araştırma, bu ilacın kullanıcıların risk algısını değiştirebileceğini ortaya koydu. “DAHA AZ KORKU DUYUYORLAR” Ohio Eyalet Üniversitesi’nde sinirbilimci olarak görev yapan Baldwin Way, araştırma bulgularına ilişkin yaptığı açıklamada, “Asetaminofen, kişilerin riskli aktiviteler hakkında düşünürken daha az olumsuz duygu hissetmesine neden oluyor. Başka bir deyişle, daha az korku duyuyorlar” dedi. HER HAFTA MİLYONLARCA KİŞİ KULLANIYOR Araştırmada, yalnızca ABD'de nüfusun yaklaşık yüzde 25’inin haftada en az bir kez bu ilacı kullandığı belirtildi. Yaygın kullanımı nedeniyle ilacın olası etkilerinin toplum genelindeki davranışları nasıl etkileyebileceği sorusu gündeme geldi. BİRDEN FAZLA PSİKOLOJİK SÜRECE ETKİ EDEBİLİR Yapılan bilimsel çalışmalar, parasetamolün yalnızca ağrıyı azaltmakla kalmadığını; duygusal tepkileri bastırabildiğini, empati yetisini zayıflatabileceğini ve bilişsel süreçleri etkileyebileceğini ortaya koydu. Bu da ilacın risk değerlendirmesi üzerindeki etkisinin daha kapsamlı olabileceğini düşündürdü. 600’DEN FAZLA ÜRÜNDE BULUNUYOR Asetaminofen, ABD’de 600’den fazla reçeteli ve reçetesiz ilacın bileşiminde yer alıyor. Şu ana kadar bu tür etkiler daha çok teorik düzeyde değerlendirilse de, kullanım yaygınlığı göz önüne alındığında bu bulguların dikkate alınması gerektiği vurgulanıyor. 500’DEN FAZLA ÖĞRENCİYLE YAPILAN DENEY Araştırmada 500’den fazla üniversite öğrencisine 1.000 mg asetaminofen ya da plasebo verildi. Katılımcılar, bir bilgisayar simülasyonunda ekranda şişirdikleri balonlar ile hayali para kazanma oyununa katıldılar. Balon patladığında kazançlarını kaybediyorlardı. İLAÇ ALANLAR DAHA ÇOK RİSK ALDI Deney sonuçlarına göre, asetaminofen alan katılımcılar, plasebo grubuna göre balonları daha fazla şişirdi. Baldwin Way, bu davranışı “Riskten kaçınan biri birkaç şişirme sonrası bırakabilir. Ancak parasetamol alan kişilerde balon büyürken daha az kaygı oluşuyor, bu da daha fazla risk alınmasına neden oluyor” şeklinde açıkladı. ANKET SONUÇLARI DA ETKİYİ GÖSTERDİ Deneye katılanlar, çeşitli risk senaryolarıyla ilgili anketleri de doldurdu. Katılımcılara bungee jumping, emniyet kemeri takmamak ya da gelirlerini bahis oyunlarında değerlendirmek gibi örnekler sunuldu. Asetaminofen alan grubun bazı anketlerde riskleri daha düşük algıladığı gözlemlendi. Ancak bu sonuç her ankette tutarlı şekilde ortaya çıkmadı. KAYGI DÜZEYİYLE BAĞLANTILI OLABİLİR Araştırma ekibi, genel veriler üzerinden asetaminofenle artan risk alma davranışı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir bağ kurdu. Ancak bu etkinin doğrudan ilaçtan ziyade, ilacın kaygı düzeyini düşürmesinden kaynaklanabileceği ifade edildi. “Balon büyüdükçe plasebo grubundaki katılımcıların kaygı düzeyi artabilir. Aşırı kaygı deneyi sonlandırmalarına neden olabilir. Asetaminofen bu kaygıyı azaltarak risk alma davranışını artırıyor olabilir” değerlendirmesi yapıldı. DAHA FAZLA ARAŞTIRMA GEREKİYOR Uzmanlar, ilacın davranışsal etkilerine neden olan biyolojik mekanizmaların da araştırılması gerektiğini belirtti. Asetaminofen halen Dünya Sağlık Örgütü'nün temel ilaçlar listesinde yer alıyor. Araştırmayı yürüten ekipten Way, “Asetaminofen ve diğer reçetesiz ilaçların kararlarımız ve risk alma eğilimimiz üzerindeki etkilerini daha iyi anlayabilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyuluyor” ifadesini kullandı. (SÖZCÜ)